~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
................ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2018.................Σελίδες προβληματισμού -πολιτών της Ανατολικής Αττικής- για κοινωνικές ανατροπές
......ΟΧΙ στα μνημόνια... στηρίζουμε μια Αριστερή λύση... Περιμένουμε και τους δικούς σας προβληματισμούς για την πολιτική κατάσταση
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

!!

Σκέφτομαι πως αυτά τα τρία συστατικά πρέπει νά 'χει η ζωή: το μεγάλο, το ωραίο και το συγκλονιστικό. Το μεγάλο είναι να βρίσκεσαι μέσα στην πάλη για μια καλύτερη ζωή. Όποιος δεν το κάνει αυτό, σέρνεται πίσω απ' τη ζωή. Το ωραίο είναι κάθε τι που στολίζει τη ζωή. Η μουσική, τα λουλούδια, η ποίηση. Το συγκλονιστικό είναι η αγάπη. Νίκος Μπελογγιάνης

Ανατροπή του καπιταλισμού και όχι διαχείριση...

"η χώρα δεν έχει ανάγκη από μια συμφωνία γενικά. έχει ανάγκη από μια έξοδο από τα αδιέξοδα των μνημονίων, από μια σύνθετη πολιτική διεξόδου και αναγέννησης σε όλους τους τομείς, παραγωγικής και πνευματικής – κοινωνικής, εθνικής ανασυγκρότησης, που δεν μπορεί να γίνει μέσα από τα νεοφιλελεύθερα δόγματα και τους όρκους πίστης στις συνθήκες της ε.ε., χωρίς έναν σταθερό προσανατολισμό για μια νέα θέση της χώρας στον γεωπολιτικό άξονα. [ο δρόμος της αριστεράς]

Σάββατο 31 Αυγούστου 2013

ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ! ΑΣΥΛΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ NO TO WAR! ASYLUM FOR ALL REFUGEES


Επειδή άλλη μάνα με γέννησε
και σ' άλλη γλώσσα άκουσες εσύ
τα όμορφα παιδικά σου παραμύθια...
μη με φωνάζεις «ξένο»
το ψωμί σου δε διαφέρει απ' το δικό μου
το χέρι σου είναι όμοιο με το δικό μου,
σαν τη φωτιά καίει
και η δική μου φωτιά.

Γιατί λοιπόν με φωνάζεις «ξένο»;
Επειδή σ' άλλους δρόμους βρέθηκα
και σ άλλο λαό γεννήθηκα
και άλλες θάλασσες γνώρισα
και απ' αλλού σάλπαρα;

Αλλά το ίδιο άγχος κρύβουμε κι οι δυο
η ίδια εξάντληση
στην πλάτη μας βαραίνει,
αυτή που συντρίβει το κάθε θνητό
μέσ' απ' του χρόνου τα σκοτάδια
από τότε που σύνορα δεν είχαν τεθεί
κι ανάμεσά μας ακόμη δεν είχαν φθάσει
όσοι διχάζουν
και σκοτώνουν το φτωχό,
αυτοί που κλέβουν
και μοιράζουν ψέμματα,
αυτοί που εμπορεύονται κι εμάς
και θάβουν αδίστακτα τα όνειρά μας
όσοι εφεύραν αυτή τη λέξη
τη σκληρή: «ξένος».
λέξη παγωμένη και γεμάτη θλίψη
που θυμίζει αλησμοσύνη κι εξορία.
Αν θέλεις το καλό μου να είσαι καλός
σταμάτα τώρα να με φωνάζεις «ξένο»
αν θέλεις, κοίταξέ με στα μάτια,
πιο πέρα απ' το μίσος
ας φθάσει η ματιά σου,
ας ξεπεράσει φόβο, εγωισμό.
Για δες, άνθρωπος είμαι κι εγώ
Όχι, δεν είμαι «ξένος» !

...το ποιήμα ανήκει σε κάποιον άγνωστο μετανάστη... δυστυχώς όσο κι αν το ψάξαμε ποτέ δεν μπορέσαμε να το μάθουμε τ' όνομά του...θα μπορούσε όμως να το έχει γράψει ο οποιοσδήποτε άνθρωπος που βίωσε ή βιώνει τη μετανάστευση και τον ρατσισμό, ακόμα και Έλληνας!


Κυριακή 25 Αυγούστου 2013

«ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΧΡΕΟΥΣ, ΕΓΚΛΗΜΑ ΟΣΟ ΤΟ ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΜΕ»

alt


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (25/8) ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΠ. ΚΑΡΑΛΗ

Ερ.: Κύριε Λαφαζάνη, ο Βόλφανγκ Σόιμπλε αναφέρθηκε σε τρίτο πακέτο βοήθειας προς τη χώρα μας το οποίο χαρακτήρισε αναγκαίο. Εσείς εκτιμάτε πώς δεν θα είναι παρά ένα ακόμη μνημόνιο και ομολογία αποτυχίας των δύο προηγούμενων;
Απ.: Δυστυχώς οι κυβερνήσεις του παραδομένου αστικού κατεστημένουέχουν καταντήσει αυτή τη χώρα κάτι χειρότερο από μπανανία και προτεκτοράτο. Ο Β. Σόιμπλε είναι ο νέος αδίστακτος «αποικιοκράτης» και ουσιαστικός υπερκυβερνήτης της πατρίδας μας. Η προαναγγελία Σόιμπλε δεν είναι μόνο ομολογία θλιβερής αποτυχίας των μνημονιακών προγραμμάτων αλλά κυρίως κυνική ομολογία διαιώνισης του μαρτυρίου σε αυτή τη χώρα. Είναι πρόκληση για να ξεσηκωθούμε.
Ερ.: Θα πρέπει επομένως να ξεχάσουμε οποιοδήποτε «κούρεμα» του χρέους;
Απ.: Πραγματικό κούρεμα χρέους δεν έγινε ποτέ στην Ελλάδα. Φαρσοκωμωδίες «κουρέματος»ζήσαμε, μετά τις οποίες τα βάρη του ελληνικού λαού γίνονταν περισσότερα. Οι κυβερνήσεις των μνημονίων επέτρεψαν, μάλιστα, με ένα κυνικά εγκληματικό τρόπο όχι μόνο να γιγαντωθεί περαιτέρω το χρέος αλλά και να περάσει από το ελληνικό στο Αγγλικό δίκαιο. Κάποιοι πρέπει να λογοδοτήσουν γι΄ αυτά τα εθνικά εγκλήματα.
Ερ.: Άρα δεν υπάρχει κούρεμα…
Απ.: Κούρεμα χρέους με πρωτοβουλία της Γερμανίας θα πρέπει να το ξεχάσουμε, πολύ περισσότερο όταν δεν το ζητάει ούτε η κυβέρνηση. Έχουμε φτάσει στο σημείο οι κυβερνήσεις της εθελοδουλείας να μη διεκδικούν από τη Γερμανία ούτε το αναγνωρισμένο διεθνώς κατοχικό δάνειο που ξεπερνάει τα 70 δισ. Η Γερμανία μας χρωστάει, δεν της χρωστάμε. Η Γερμανία κερδίζει, επιπλέον, από τη διάλυση τηςΕλλάδας και της νότιας Ευρώπης, ποσά που έχουν μετριοπαθώς υπολογιστεί σε 140 δισ. Αυτές είναι οι σημερινές ευρωζώνη και Ε.Ε. Έχουν καταστεί το «ντεκόρ» για το Γερμανικό «imperium» και τηδικτατορία του χρηματιστικού κεφαλαίου και των αγορών. Αυτό που, ίσως, ετοιμάζει η Γερμανία είναι μια επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του ελληνικού χρέους που θα ισοδυναμεί με φρικτή ομηρία της χώρας καθ’ όλη τη διάρκεια του 21ου αιώνα.
Ερ.: Τι θα έπρεπε να κάνει η χώρα για το χρέος;
Απ.: Το χρέος που μας έχουν φορτώσει δεν αντιμετωπίζεται. Μιλάμε για χρέος πάνω από 300 δισ. και ένα κρυφό χρέος κοντά στα 100 δισ., από κρατικές εγγυήσεις στις τράπεζες. Πραγματική ταφόπετρα. Η μόνη λύση είναι η πλήρης διαγραφή του χρέους ή τουλάχιστον η διαγραφή του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους, με ότι και αν συνεπάγεται. Όσο καθυστερούμε τη διαγραφή είναι έγκλημα και η χώρα θα βουλιάζει. Ταυτόχρονα με τη διαγραφή, χρειάζεται μια ριζοσπαστική ρύθμιση, έως διαγραφή του ιδιωτικού χρέους για τα φτωχά νοικοκυριά και τις μικρές ευάλωτες επιχειρήσεις. Για να γίνουν αυτά απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση των τραπεζών, χωρίς την οποία δεν μπορούμε να μιλάμε για ρευστότητα.
Ερ.: Μήπως κ. Λαφαζάνη όλα αυτά φοβίζουν τους πολίτες ή είναι ουτοπικά; Μήπως πρέπει να βάλετε λίγο νερό στο κρασί σας με την καλή έννοια;
Απ.: Αυτά που ανέφερα γνωρίζω ότι συνιστούν μια πολύ μεγάλη αλλαγή. Εδώ, όμως, που έχουμε φτάσει, δεν υπάρχει καμιά άλλη επιλογή επιβίωσης του τόπου και του λαού. Τα σημερινά αδιέξοδα δεν απαντώνται με μεσοβέζικες λύσεις και ημίμετρα. Αυτά απλώς θα επισπεύσουν την καταστροφή. Εδώ που έφθασε η Ελλάδα χρειάζεται μια μεγάλη ιστορική τομή που θα προέλθει από εξίσου μεγάλη σύγκρουση με το εγχώριο αλλά και το κατεστημένο της Ε.Ε. Έχουμε ανάγκη από μια αναγεννητική τομή ανάλογων –ίσως- διαστάσεων με την επανάσταση του ’21, που θα μεταλαμπαδεύει στο σήμερα κάτι από τον ηρωισμό της Εθνικής Αντίστασης και της εξεγερτικής τόλμης του Πολυτεχνείου.
Ερ.: Όλα τούτα τα «ηρωικά» πώς θα γίνουν χωρίς συμμάχους και μήπως οδηγηθούμε στην απομόνωση;
Απ.: Τη μεγαλύτερη απομόνωση η Ελλάδα τη βιώνει ως εξαθλιωμένη παρίας εντός ενός αγοραίου ευρωπαϊκού οδοστρωτήρα και ως μέγα θύμα της παγκοσμιοποίησης των ισχυρών. Αντίθετα, αν πρωτοπορήσει στην Ευρώπη με νέους προοδευτικούς και σοσιαλιστικούς δρόμους , είναι ώριμες οι συνθήκες να επιφέρει μεγάλες ανακατατάξεις ώστε να συγκροτηθούν γύρω της ευρείες συμμαχίες. Για να βρούμε, όμως, συμμάχους πρέπει πρώτα εμείς, ως χώρα και ως λαός, να δείξουμε τόλμη, να βγούμε μπροστά και να συγκρουστούμε. Κανένας δεν επιδεικνύει αλληλεγγύη σε μια χώρα παραδομένη και σε ένα λαό που στρογγυλοκάθεται στον καναπέ του. Δεν θα ριψοκινδυνεύσει για μας κανένας τρίτος, αν εμείς δεν είμαστε διατεθειμένοι πρώτοι να αναλάβουμε τους «κινδύνους» μιας μεγάλης ζωογόνας αναμέτρησης.
Ερ.: Μήπως, όμως, η σύγκρουση με το ευρωπαϊκό κατεστημένο οδηγήσει τη χώρα σε μια μεγαλύτερη καταστροφή, όπως θεωρούν πολλοί ότι θα είναι η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη;
Απ.: Η μόνη και πραγματική καταστροφή για τη χώρα είναι να συνεχίσει την τροϊκανή νεοαποικιακή πρόσδεση. Οφείλουμε να απορρίψουμε την αθλιότητα των εκβιασμών με το ευρώ. Η ευρωζώνη εξάλλου δεν είναι παράδεισος αλλά οδοστρωτήρας για τις αδύναμες χώρες. Πέραν αυτών, το πρόσφατο Κυπριακό δράμα διδάσκει έμπρακτα κάθε καλοπροαίρετο ότι αν θέλει να πει όχι στη μνημονιακή φυλακή, θα πρέπει να είναι έτοιμος να πει όχι μέχρι τέλους και στους εκβιασμούς του ευρώ. Να ακολουθήσει το δρόμο της ανεξαρτησίας χωρίς ταλαντεύσεις με όλες τις συνέπειές του. Ασφαλώς δεν ισχυρίζομαι ότι υπάρχει μαγική συνταγή και ανθόσπαρτη πορεία. Ο δρόμος μιας προοδευτικής διεξόδου θα είναι ανηφορικός και δύσκολος. Θα είναι, όμως, δρόμος με ελπίδα και προοπτική που μπορεί να οδηγήσει στην αναγέννηση της χώρας.
Ερ.: Ο ΣΥΡΙΖΑ εξαγγέλλει ένα πολύ θερμό φθινόπωρο. Πιστεύετε ότι μπορεί να το πραγματοποιήσετε ή έχουμε να κάνουμε με συνήθη φραστικά πυροτεχνήματα αντιπολιτευτικής χρήσης;
Απ.: Η χώρα δεν έχει κανένα άλλο περιθώριο να παραμείνει στη μνημονιακή φυλακή. Για να φύγει αυτή η κυβέρνηση χρειάζονται ξανά εκατοντάδες χιλιάδες στους δρόμους, που θα διαδηλώνουν επίμονα, μαχητικά, αποφασιστικά και με διάρκεια και όχι εφήμερες, σπασμωδικές αντιδράσεις. Κυρίως, όμως, χρειάζεται να ξαναδούμε μαζικά στο αγωνιστικό προσκήνιο τη νεολαία, τη νέα γενιά της πατρίδας μας, που είναι το μεγάλο θύμα των ακολουθούμενων πολιτικών.
Ερ.: Είναι έτοιμος ο ΣΥΡΙΖΑ ή θα κηρύξετε πάλι ένα ανένδοτο που θα μείνει στα μισά του δρόμου;
Απ.:  Στόχος είναι το φθινόπωρο που έρχεται να γίνει ένα ιστορικό φθινόπωρο μιας μεγάλης προοδευτικής ανατροπής. Ο ΣΥΡΙΖΑ εγκαινιάζει από το Σεπτέμβριο μια μεγάλη εξόρμηση, με όλα τα στελέχη, την κοινοβουλευτική του ομάδα, τις οργανώσεις και τα μέλη του σε πυρετό δράσης και με επιδίωξη μεγάλες ενωτικές εργατικές λαϊκές κινητοποιήσεις για να φύγει η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Πιστεύουμε ότι αυτό το φθινόπωρο μπορεί να σηματοδοτήσει την αρχή μιας μεγάλης προοδευτικής άνοιξης για την πατρίδα μας.
Δημοσιεύθηκε στην "Ελευθεροτυπία" την Κυριακή 25 Αυγούστου 2013.

Τρίτη 20 Αυγούστου 2013

Ο ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ


Η Πολιτική Απόφαση του 1ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ



Ο ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ 

1. Το συνέδριο του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ) αποτελεί συνέχεια και τομή στην πορεία του, η οποία ξεκίνησε ήδη από το 2000, συνεχίστηκε με την ίδρυσή του το 2004 και σφραγίστηκε με την ανάληψη της ιστορικής ευθύνης για την απαλλαγή του ελληνικού λαού από τις καταστροφικές νεοφιλελεύθερες μνημονιακές πολιτικές, που έχουν μετατρέψει τη χώρα μας σε αποικία χρέους και οδηγήσει στην περιθωριοποίηση τις δημιουργικές, κοινωνικές και παραγωγικές της δυνάμεις.
2. Ο ΣΥΡΙΖΑ θεμελιώνεται σήμερα ως ενιαίο, μαζικό, δημοκρατικό, πολυτασικό κόμμα της σύγχρονης Αριστεράς για την ενίσχυση ενός ήδη ισχυρού, πλειοψηφικού, λαϊκού ρεύματος ανατροπής για την κατάργηση των μνημονίων, τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους και την εφαρμογή ενός προγράμματος κοινωνικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης, που θα εκφράζει και θα στηρίζεται στην κοινωνική συμμαχία της εργατικής τάξης και των λαϊκών τάξεων με τα μεσαία στρώματα της πόλης και της υπαίθρου, που θα καλύπτει τις ανάγκες και θα δίνει φωνή στα ευρύτατα στρώματα των κοινωνικά, οικονομικά, μορφωτικά αποκλεισμένων, ώστε να καταστεί πραγματικότητα μια αριστερή κυβέρνηση.


Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ. ΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ. 

3. Η παγκόσμια δομική κρίση του καπιταλισμού, μετά από δεκαετίες συσσώρευσης κερδών και μια τεράστια αναδιανομή πλούτου και εξουσιών υπέρ του κεφαλαίου θίγει, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, κάθε χώρα και κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής.
Η κρίση αυτή υπερσυσσώρευσης έχει κύρια χαρακτηριστικά τη διόγκωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, βασισμένη στην απρόσκοπτη κυκλοφορία του χρήματος, που οδηγεί στην υποταγή του πολιτικού προσωπικού στην οικονομική εξουσία, την εργαλειοποίηση και εμπορευματοποίηση της γνώσης και της πληροφορίας.
Ζούμε το λεγόμενο «δόγμα του σοκ», που σημαίνει επίθεση τέτοιας έκτασης και κλίμακας ώστε οι αντιστάσεις να φαίνονται ανίσχυρες ή να μην προφταίνουν να εκδηλωθούν.
Για τη διατήρηση της κυριαρχίας του κεφαλαίου και της παγκόσμιας κερδοφορίας του επιστρατεύονται ακραία προγράμματα λιτότητας και δραματική συμπίεση και επισφάλεια της εργασίας, ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών και επιχειρήσεων, καταστροφή μεγάλου μέρους των παραγωγικών δυνάμεων, δραματική συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, αποδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών, ενίσχυση της καταστολής και των έκτακτων εξουσιών. Το επίπεδο της ανεργίας είναι περίπου 30%, στη δε νεολαία το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνά το 60%, ενώ αυξάνεται επικίνδυνα η οικονομική μετανάστευση νέων επιστημόνων.. Το παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο εξακολουθεί να εξαντλεί τα περιθώρια κερδοφορίας του στις χώρες του «Τρίτου Κόσμου», όπου μαίνονται τοπικοί πόλεμοι και δημιουργούνται τεράστια μεταναστευτικά ρεύματα.
4. Η Ευρώπη εμπλέκεται στη δίνη της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, που πλήττει τις λαϊκές τάξεις, με μεγαλύτερη σφοδρότητα στις χώρες του Νότου και του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού». Ο λόγος ύπαρξης μιας Ενωμένης Ευρώπης επ’ ωφελεία των λαών της αρχίζει να χάνεται από τον ορίζοντα.
Το ευρώ αντιμετωπίζεται κυρίως ως όχημα της γερμανικής πολιτικής, εντείνοντας τις ανισότητες μεταξύ χωρών και τις ταξικές ανισότητες, ενώ εφαρμόζονται στις ευρωπαϊκές κοινωνίες ασιατικά πρότυπα προς όφελος του κεφαλαίου.
Το μέλλον της Ευρωζώνης αλλά και της ίδιας της Ενωμένης Ευρώπης καθίσταται διαρκώς περισσότερο επισφαλές. Ένας παγκόσμιος ακήρυχτος πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη με τα κύρια νομίσματα να επιχειρούν να κατακτήσουν ευνοϊκές θέσεις. Η πολιτική της λιτότητας και της ύφεσης αποσαρθρώνει τους δεσμούς μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, ενισχύει τον ευρωσκεπτικισμό, τον αντιευρωπαϊσμό, οξύνει τις εθνικιστικές αντιπαραθέσεις και διευκολύνει την αναβίωση του φασισμού.
5. Στην Ελλάδα επιβάλλονται, με κυρίαρχο τον ρόλο της Γερμανίας στην ευρωπαϊκή στρατηγική, από την τρόϊκα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σκληρότατα μέτρα που οδηγούν μεγάλα τμήματα του λαού σε ανθρωπιστική κρίση.
Ο εθνικός πλούτος, τα δημόσια αγαθά και υπηρεσίες τίθενται σε καθεστώς ιδιωτικοποίησης/εκποίησης. Η παραγωγή καταρρέει, δεκάδες χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν, οι δημόσιες υπηρεσίες διαλύονται, το κοινωνικό κράτος διαρκώς περιορίζεται, η υγεία, η παιδεία, η σύνταξη, η ασφάλιση αφαιρούνται από μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.
Το αστικό κομματικό σύστημα, υπόλογο για σκάνδαλα και διαφθορά, στηρίζεται στα διαπλεκόμενα ΜΜΕ και τις δυνάμεις καταστολής, επιβάλλοντας ένα ιδιότυπο καθεστώς έκτακτης ανάγκης που παραβιάζει κάθε δημοκρατική νομιμότητα.

6. Απέναντι στην επίθεση του κεφαλαίου αναπτύσσονται σε παγκόσμιο επίπεδο κινήματα αντίστασης. Στην Ελλάδα ένα λαϊκό ρεύμα αγώνων για την ανατροπή έδωσε και δίνει τη μάχη ενάντια στα μνημόνια και το χρέος με μαζικούς όρους στις πλατείες, στους εργασιακούς χώρους, στις γειτονιές, στις πόλεις και στην ύπαιθρο, ανασυστήνοντας παλιά και δημιουργώντας νέα κοινωνικά κινήματα. Εμβληματικά αναφερόμαστε στις μεγάλες εργατικές απεργίες και διαδηλώσεις, στο κίνημα των αγανακτισμένων, στο κίνημα στις Σκουριές και στον Έβρο, στα κινήματα ανυπακοής στα χαράτσια, στο αντιφασιστικό κίνημα και στο κίνημα υπεράσπισης της ΕΡΤ. Είναι σημαντικό ν’ αναφερθούμε στο μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης που αναπτύσσεται και συνεχώς πολλαπλασιάζεται σε όλες τις περιοχές της χώρας μας. Με το σύνθημα « κανένας μόνος στην κρίση» και στη βάση της ισοτιμίας - ο καθένας προσφέρει ανάλογα με τις δυνατότητές του και λαμβάνει ανάλογα με τις ανάγκες του - δημιουργούνται πολύμορφες δομές και δίκτυα αλληλεγγύης, που απαντούν στα θέματα της τροφής, της υγείας, γενικά των άμεσων βιοτικών αναγκών. Δίπλα σ’ αυτό το κίνημα και συχνά σε συνεργασία αναπτύσσεται το «κίνημα χωρίς μεσάζοντες» που στηρίζει ταυτόχρονα τους παραγωγούς, οι οποίοι διαθέτουν τα προϊόντα τους και τους καταναλωτές, οι οποίοι αγοράζουν ελεγμένα προϊόντα σε χαμηλές τιμές. Τα κινήματα στη χώρα μας συναντούν τα τεράστια σε μαζικότητα και μαχητικότητα κινήματα και τις λαϊκές εξεγέρσεις στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, ιδιαίτερα στην Ισπανία και την Πορτογαλία, που δημιουργούν βάσιμες δυνατότητες ρήξεων στην Ευρώπη του κεφαλαίου και του νεοφιλελευθερισμού. Καθώς η κρίση έχει παγκόσμιες διαστάσεις οι αντιστάσεις πολλαπλασιάζονται διεθνώς. Οι αγώνες στην Ελλάδα συναντούν, επίσης, το κίνημα “Occupy Wall Street”, τις εξεγέρσεις στον Αραβικό κόσμο με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον συνεχιζόμενο αγώνα για δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη του αιγυπτιακού λαού και της Αριστεράς, καθώς και το κίνημα του λαού της Τουρκίας, που αμφισβήτησε με μαζικό, συγκρουσιακό τρόπο την αντιδημοκρατική εξουσία του Ερντογάν και τις κοινωνικές ανισότητες. Κινήματα αντίστασης και υπεράσπισης της αξιοπρέπειας αναπτύσσονται σε όλο τον κόσμο με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εξέγερση της Βραζιλίας, ενάντια στις ανισότητες και την προκλητική σπατάλη των μεγάλων έργων.


Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΦΑΙΝΟΜΕΝΕΣ ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ 

7. Ο σημερινός κόσμος είναι πολυπολικός αλλά όχι ειρηνικός και δίκαιος. Δίπλα στην ιμπεριαλιστική παρουσία των ΗΠΑ, που σήμερα υφίστανται περιορισμό της ισχύος τους, αναδύεται και επηρεάζει τις παγκόσμιες αντιθέσεις η Κίνα, μεταφέροντας μεγάλο μέρος των διεθνών εντάσεων στην Άπω Ανατολή. Οι χώρες που αποκαλούνται BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) μεταβάλλουν τις διεθνείς ισορροπίες και τους συσχετισμούς στους παγκόσμιους οργανισμούς, με τη Ρωσία να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο. Σ’ αυτό το ασταθές γεωπολιτικό πλαίσιο κινείται, καθοδηγούμενη από τη Γερμανία, η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που υποτάσσει ολοένα και περισσότερο τις κατακτήσεις των ευρωπαϊκών λαών στον παγκόσμιο ανταγωνισμό των κεφαλαίων. Η γερασμένη Ευρώπη, που παράγει ολοένα και λιγότερο πλούτο και κινείται ανάμεσα σε δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Τουρκία, η Κίνα, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, δεν έχει καμία προοπτική αν δεν ανατρέψει άμεσα την αυτοκαταστροφική νεοφιλελεύθερη στρατηγική της. Η Ελλάδα, ως χώρα του ευρωπαϊκού Νότου βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο της αυτοκαταστροφικής, νεοφιλελεύθερης στρατηγικής της Ε.Ε., σε ανάλογη θέση με τις άλλες νότιες χώρες που υφίστανται την ίδια πολιτική. Είναι βαλκανική χώρα και συγχρόνως βρίσκεται στη διακεκαυμένη ζώνη της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου, επομένως επηρεάζεται άμεσα από τις διεκδικήσεις και τις συγκρούσεις ισχύος που εξελίσσονται σε σχέση με οικονομικά και γεωστρατηγικά επίδικα. Από τη θέση της στον ευρωπαϊκό Νότο απορρέει η κοινότητα συμφερόντων και η ανάγκη συντονισμένων κοινωνικών αγώνων και σχεδίων ανατροπής με τους λαούς των χωρών αυτών στο πλαίσιο πάντα των κοινωνικών αντιστάσεων όλων των λαών της Ευρώπης στο σύγχρονο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό. Οι χώρες και οι λαοί του ευρωπαϊκού Νότου μπορούν να εμπνευστούν από τα βήματα οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας των χωρών της Λατινικής Αμερικής, που ακολουθούν ένα δύσκολο και αντιφατικό δρόμο αποδέσμευσης ή σχετικής ανεξαρτησίας από τους διεθνείς οργανισμούς κυριαρχίας. Από τη θέση της Ελλάδας στα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο προκύπτει η ανάγκη επίλυσης όλων των ανοιχτών θεμάτων εξωτερικής πολιτικής στη βάση των κανόνων δικαίου και της ειρήνης, προς όφελος των κοινών συμφερόντων των λαών της περιοχής. Η εξωτερική πολιτική που ακολουθεί η Τουρκία και η διπλωματία που ασκεί, ιδιαίτερα απέναντι στην χώρα μας, τείνει να πολλαπλασιάζει αιτήματα και διεκδικήσεις, συντηρώντας μορφές έντασης που εναλλάσσονται με διακηρύξεις φιλίας. Αλλά ο ελληνικός και ο τουρκικός λαός δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν. Σε αυτή τη βάση, οι σχέσεις καλής γειτονίας εμπεδώνονται με βάση την ειρήνη, την καλλιέργεια της φιλίας, τον αμοιβαίο σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων, το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Ειδικά σε ό,τι αφορά την Κύπρο, που οι δεσμοί με την Ελλάδα παραμένουν ισχυροί, η στήριξή μας σε όλα τα θέματα τα οποία συνιστούν τις σημερινές απειλές εναντίον της είναι δεδομένη. Μετά την οικονομική επίθεση του Eurogroup, που αποτέλεσε αλλαγή παραδείγματος σε σχέση με τα ισχύοντα για τις καταθέσεις και το τραπεζικό σύστημα στην ΕΕ, η Κύπρος δοκιμάζεται οικονομικά, κοινωνικά και εθνικά. Η προοπτική της Ελλάδας είναι συνυφασμένη με την προοπτική της Ευρώπης, στο πλαίσιο πάντα των ευρύτερων διεθνών εξελίξεων. Η επιβολή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών έχει γεννήσει ήδη ένα ευρωπαϊκό κίνημα αντίστασης και εξέγερσης του οποίου το ελληνικό κίνημα αποτελεί μέρος. Η δική μας Ευρώπη βρίσκεται στον αντίποδα της σημερινής, είναι η Ευρώπη του Διαφωτισμού και της ριζοσπαστικής κριτικής του, των επαναστάσεων, του κοινωνικού κράτους, της δημοκρατίας, των μαζικών κοινωνικών κινημάτων από τα κάτω. Στρατηγικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο σοσιαλισμός του 21ου αιώνα στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
8. Η επιβολή του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα αρχίζει από την εποχή των κυβερνήσεων Μητσοτάκη και Σημίτη, με χαρακτηριστικές πολιτικές τις ιδιωτικοποιήσεις «προβληματικών» επιχειρήσεων, την ελεγχόμενη άνοδο της ανεργίας και την ελαστικοποίηση της εργασίας, στις οποίες αντιτάχθηκε το μαζικό κίνημα και η Αριστερά. Η διατήρηση μέχρι το 2008 υψηλών ρυθμών, ταξικά προσανατολισμένης και μονόπλευρης ανάπτυξης, που βασίστηκε στην απεριόριστη επέκταση του χρηματοπιστωτικού συστήματος καθώς και στη διόγκωση του δημόσιου και ιδιαίτερα του ιδιωτικού δανεισμού, με τη βοήθεια των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης, διευκόλυναν τη νομιμοποίηση του αστικού μπλοκ εξουσίας, η οποία διαμορφώθηκε ήδη από τη μεταπολίτευση, και τη συναίνεση της πλειονότητας των μεσαίων στρωμάτων αλλά και σημαντικών τμημάτων της μισθωτής εργασίας. Η κρίση που άρχισε το 2008 και οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν άλλαξαν ριζικά το τοπίο. Όχι μόνο η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα οδηγήθηκαν στην εξαθλίωση αλλά, επίσης, χρεοκόπησαν ή υπέστησαν επιδείνωση της θέσης τους μεσαία στρώματα της πόλης και της υπαίθρου. Τα χρόνια των μνημονίων χάθηκαν 850.000 θέσεις εργασίας που χρειάστηκαν για να δημιουργηθούν 17 χρόνια με μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ 4%. Η μαζική ανεργία, η δραματική μείωση μισθών και εισοδημάτων, η συρρίκνωση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων και η λεηλασία των ασφαλιστικών ταμείων, ο αποκλεισμός του 30% του πληθυσμού από το δημόσιο σύστημα υγείας, τα θεσμικά και οικονομικά πλήγματα στη δημόσια εκπαίδευση, οι συνεχείς φοροεπιδρομές και η ιδιότυπη δήμευση της μικρής ιδιοκτησίας, η καταστροφή χιλιάδων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων υπέρ της συγκέντρωσης του κεφαλαίου, ολ’ αυτά οδήγησαν σε δομική κρίση απονομιμοποίησης την ακολουθουμένη μνημονιακή πολιτική και το πολιτικό σύστημα, διαμορφώνοντας το έδαφος για νέες κοινωνικές συμμαχίες και νέες πολιτικές εκπροσωπήσεις. Οι νέοι και οι νέες βιώνουν, από τη μια μεριά, τις οδυνηρές συνέπειες της οικονομικής κρίσης που τους /τις καθηλώνει στη γκρίζα ζώνη ανεργίας και εργασιακής επισφάλειας αποστερώντας τους την ελπιδοφόρα προοπτική και συχνά εξαναγκάζοντας τους σε μετανάστευση για το βιοπορισμό. Από την άλλη μεριά, συνιστούν και το κρίσιμο εκείνο τμήμα της κοινωνίας, που με τα δικά του ιδιαίτερα αντανακλαστικά έχει τη δυνατότητα να συμβάλλει καθοριστικά στην άρθρωση κοινωνικών αντιστάσεων, στην αμφισβήτηση των νέων όρων που επιβάλλονται και στη διεκδίκηση ενός διαφορετικού μέλλοντος. Η νεολαία βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο. Μια γενιά με συσσωρευμένες δεξιότητες, γνώσεις, ικανότητες, ευαισθησίες, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα δυσοίωνο μέλλον. Πέρα από τα εμπόδια η συνθήκη αυτή δημιουργεί την δυνατότητα συνάρθρωσης των πολλών διαφορετικών στοιχείων των σύγχρονων νεολαιϊστικων ταυτοτήτων σε μια κατεύθυνση συλλογικής οργάνωσης.
9. Η πρόταση της Κυβέρνησης της Αριστεράς ορίζει στο πολιτικό πεδίο τις νέες διαχωριστικές κοινωνικές γραμμές και υποδεικνύει τον εναλλακτικό δρόμο κοινωνικής σωτηρίας, κοινωνικής, παραγωγικής και οικολογικής ανασυγκρότησης σε όφελος της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Οι δυνάμεις της μισθωτής εργασίας, οι εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι, οι στρατιές των νέων με υψηλά προσόντα που δεν θα μπορούσαν να εργαστούν, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι μικροί και μεσαίοι αγρότες, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, συγκροτούν ένα κοινωνικό μπλοκ με ριζικά διαφορετικά συμφέροντα από το κυρίαρχο. Το κυρίαρχο μπλοκ έχει ως πυρήνα το κεφάλαιο, ελληνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές: τραπεζικό, εφοπλιστικό, εμπορικό, βιομηχανικό - κυρίως στην εξορυκτική βιομηχανία - κεφάλαιο στους τομείς της ενέργειας και των τεχνολογιών αιχμής. Το κρατικοδίαιτο κεφάλαιο των «μεγάλων έργων» και των «αποκλειστικών προμηθευτών» ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των ηλεκτρονικών και έντυπων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Το τρίγωνο της διαπλοκής αποτελείται από το καταρρέον πολιτικό σύστημα, τις χρεωκοπημένες τράπεζες και τα συστημικά υπερχρεωμένα media. Το πολιτικό σύστημα χρηματοδοτεί τις χρεωκοπημένες τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίηση με λεφτά των φορολογουμένων, κι αυτές δίνουν δάνεια στα συστημικά υπερχρεωμένα media τα οποία, με τη σειρά τους, στηρίζουν το πολιτικό σύστημα. Στο οικονομικοκοινωνικό αυτό πλαίσιο, η διάταξη των πολιτικών δυνάμεων της μεταπολίτευσης αποδιαρθρώνεται καθημερινά και συνεχώς αναζητούνται νέες νομιμοφανείς κυβερνητικές λύσεις. Η τελευταία τρικομματική συγκυβέρνηση, υπό τον έλεγχο της Νέας Δημοκρατίας, που έχει τα ακροδεξιά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής δεξιάς, δεν εξασφάλισε λαϊκή συναίνεση. Η αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ και η κατά περίπτωση στάση της επιτείνει τα αδιέξοδα των μνημονιακών κυβερνήσεων που κινούνται στη δίνη του μη βιώσιμου χρέους, των αλλεπάλληλων μνημονιακών μέτρων και της εντεινόμενης υφεσιακής κατάστασης της οικονομίας, έχοντας αναλάβει ρόλο εντολοδόχων των δανειστών.

10. Η κρίση του πολιτικού συστήματος λόγω των μνημονιακών ταξικών πολιτικών, της διαπλοκής του με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και της διαφθοράς που φτάνει στα ανώτατα πολιτικά κλιμάκια, οδηγεί στην υπέρβαση παραδοσιακών πολιτικών εντάξεων μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων. Στη θέση των παραδοσιακών εκπροσωπήσεων τείνουν να δημιουργηθούν δύο αντίπαλα πολιτικοκοινωνικά μπλοκ. Από τη μία το ενιαίο μπλοκ του δικομματισμού, που περιλαμβάνει τόσο ακροδεξιές όσο και κεντροαριστερές συνιστώσες, και το οποίο τείνει να αποκτήσει χαρακτηριστικά ενιαίας παράταξης, αξεδιάλυτα δεμένης με το κράτος και τους μηχανισμός ισχύος του. Το μπλοκ αυτό εκπροσωπεί ταξικά το κεφάλαιο, τοπικό, ευρωπαϊκό και διεθνές. Στο ίδιο μπλοκ παρέχουν στήριγμα μικροαστικά στρώματα που παραμένουν εγκλωβισμένα στην προπαγάνδα του «μονόδρομου». Συγχρόνως η αντισυστημική ρητορεία και τρομοκρατική πρακτική της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής, η οποία αποτελεί προπομπό ολοκληρωτικών κατευθύνσεων συνιστά απειλή για τη δημοκρατία, τα κοινωνικά δικαιώματα και την ασφάλεια των πολιτών. Η Αριστερά ως ιστορικά ασυμφιλίωτη δύναμη και πολέμια του φασισμού πρωτοστατεί στην ανάπτυξη ενός ευρύτατου αντιφασιστικού αντιρατσιστικού κινήματος, τόσο με όρους ιδεολογίας όσο και πρακτικής (συλλογική δράση, αντιφασιστικές επιτροπές, επιτροπές περιφρούρησης κτλ). Σήμερα, το μνημονιακό μπλοκ εμφανίζεται ως αναμορφωτής της κοινωνίας, πατώντας ή με παραμορφωτικό τρόπο προβάλλοντας υπαρκτά προβλήματα και παθογένειες της πολιτικής και κοινωνικής ζωής, που το ίδιο δημιούργησε. Διχάζει με ηθικούς όρους την κοινωνία σε «καλή» και «κακή» και περιθωριοποιεί ένα μεγάλο μέρος της με σκληρά κριτήρια αποκλεισμών, εγκλεισμών, διωγμών και καταστολής. Τα κόμματα του Μνημονίου καταστρατηγούν όλους τους ρητούς και άρρητους κανόνες διευθέτησης των αντιθέσεων και οδηγούν στα άκρα την αντιπαράθεση. Το μνημονιακό μπλοκ έχει διαλύσει την ελληνική κοινωνία, έχει αποδιαρθρώσει την οικονομία, έχει αποδυναμώσει την κρατική διοίκηση και έχει πλήξει βαθύτατα τη δημοκρατία. Μπροστά στην αναμενόμενη αντίδραση του κόσμου της εργασίας και της Αριστεράς η μνημονιακή παράταξη απαντά με γενίκευση των αδιεξόδων για τη ζωή των λαϊκών τάξεων, με προσφυγή στην ανωμαλία και την αντιδημοκρατική εκτροπή. Κατά τους τελευταίους μήνες έχουν εκδοθεί δεκάδες Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, που συνιστούν ευθεία βολή κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος. Με τις Πράξεις αυτές καταστρατηγείται η αρχή της ίσης πολιτικής αντιμετώπισης και εξουδετερώνεται ο πολιτικός έλεγχος, δηλαδή η ευθύνη των κυβερνώντων απέναντι στη λαϊκή βούληση. Οι επιστρατεύσεις των εργαζομένων, οι διαθεσιμότητες και οι απολύσεις συνιστούν ευθεία βολή κατά της δημοκρατίας ενώ σπρώχνουν την κοινωνία σε βαθιά πολιτική και κοινωνική αστάθεια. Το αποτέλεσμα είναι η γενίκευση της κοινωνικής και οικονομικής καταστροφής, η αντιδραστική αναδιάταξη αξιών και προτύπων συμπεριφοράς, η ενίσχυση του φασισμού, ο διχασμός του λαού και η συρρίκνωση της δημοκρατίας. Απέναντι σε αυτό το μπλοκ, συγκροτούνται ήδη δυνάμεις της μισθωτής εργασίας, άνεργοι, νέοι και νέες, αυτοαπασχολούμενοι και μεσαία στρώματα της πόλης και της υπαίθρου, που εξουθενώνονται από την κρίση. Στο ίδιο μπλοκ εντάσσονται το κίνημα των πλατειών και τα πολύμορφα κινήματα που αναπτύχθηκαν στα χρόνια των μνημονίων, τα θεματικά κοινωνικά κινήματα (φοιτητικό, φεμινιστικό, ριζοσπαστικής οικολογίας) και αυτά που επιδιώκουν να εκφράσουν την ιδιαίτερη ταυτότητά τους, καθώς και νέα πολύμορφα και ελπιδοφόρα δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης που αναπτύσσονται παντού. Αυτές τις δυνάμεις επιδιώκει να εκπροσωπήσει πολιτικά και να εκφράσει όσο πληρέστερα και επαρκέστερα μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, επιδιώκει να ενώσει τη δράση του με τη δράση όλων των δυνάμεων της Αριστεράς


Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ 

11. Ο ΣΥΡΙΖΑ συντονίζεται με την κοινωνική κίνηση και τα λαϊκά αιτήματα για να συμβάλλει με όλες τις δυνάμεις του στην ανάπτυξη ενός μαζικού και πολύμορφου κοινωνικού κινήματος που αποκρούει την κυβερνητική επίθεση στα μέτωπα όπου καθημερινά εκδηλώνεται, διαμορφώνοντας ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις της μεγάλης κοινωνικής και πολιτικής ανατροπής. Η κυβέρνηση της Αριστεράς θα έρθει ως αποτέλεσμα αυτής της μεγάλης λαϊκής κινητοποίησης και πρωτοβουλίας. Η εμπειρία από τον πρώτο μεγαλειώδη αντιμνημονιακό αγώνα των μεγάλων διαδηλώσεων και των πλατειών και η σχετική ύφεση του κινήματος που ακολούθησε, έδειξαν ότι ο αγώνας για την ήττα των μνημονιακών κυβερνήσεων θα διαρκέσει περισσότερο χρόνο. Είναι ανάγκη η επιλογή της ανατροπής και η πεποίθηση ότι υπάρχει εναλλακτική διέξοδος από την κρίση να ριζώσουν σε όλους τους αρμούς της κοινωνίας και να διαμορφώσουν μια πλειοψηφική κοινωνική συμμαχία.


12. Στο κοινοβουλευτικό πεδίο ο ΣΥΡΙΖΑ αναπτύσσει πλούσια δράση αποκαλύπτοντας καθημερινά, με συστηματικό και αδιάσειστο τρόπο, την προωθούμενη πολιτική και τις αντιδημοκρατικές εκτροπές, πάντα σε συνεργασία με τους κοινωνικούς φορείς και τις κοινωνικές ομάδες που πλήττουν οι κυβερνητικοί νόμοι. Παράλληλα ο ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνει νομοθετικές πρωτοβουλίες με τη σύνταξη νομοσχεδίων, κινητοποιώντας δυνάμεις που έχουν γνώση και εμπειρία, νομοσχεδίων τα οποία αποτυπώνουν επιμέρους στοιχεία της σημερινής και της μελλοντικής κυβερνητικής πολιτικής του. Ο ΣΥΡΙΖΑ προχωρά στην εκπόνηση του κυβερνητικού προγράμματος στη βάση του οποίου θα κινηθεί η Κυβέρνηση της Αριστεράς.


ΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΙ ΜΑΣ ΣΤΟΧΟΙ 13. Οι προγραμματικές μας επεξεργασίες συμβάλλουν στη διαμόρφωση των σημερινών μετώπων αγώνα και ταυτόχρονα επηρεάζονται από τα νέα στοιχεία που οι αγώνες αυτοί αναδεικνύουν. Σε αυτή την κατεύθυνση:
13. 1. Ακυρώνουμε τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς νόμους. Εφαρμόζουμε ένα πρόγραμμα οικονομικής, κοινωνικής ανόρθωσης και παραγωγικής ανασυγκρότησης, το οποίο θα επουλώνει τα πλήγματα που έχουν δεχθεί οι εργαζόμενοι και θα αποκαθιστά σταδιακά τους όρους ασφαλούς εργασίας και αξιοπρεπούς διαβίωσης, με τους ανάλογους μισθούς και συντάξεις, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Πρώτο βήμα αποτελεί η αποκατάσταση στα προ του μνημονίου επίπεδα των εργασιακών σχέσεων, των συλλογικών διαπραγματεύσεων, του κατώτερου μισθού, της κατώτερης σύνταξης, του επιδόματος ανεργίας και των οικογενειακών επιδομάτων.
13. 2. Αποτρέπουμε τη μετατροπή της χώρας μας σε αποικία χρέους. Επαναδιαπραγματευόμαστε τις δανειακές συμβάσεις και ακυρώνουμε τους επαχθείς όρους τους, θέτοντας ως πρώτο θέμα τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, πραγματοποιώντας λογιστικό έλεγχο. Όπως ήθελε να συμπυκνώσει το σύνθημα «καμιά θυσία για το ευρώ», απόλυτη προτεραιότητα για εμάς είναι η αποτροπή της ανθρωπιστικής καταστροφής και η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και όχι η υποταγή σε υποχρεώσεις που άλλοι ανέλαβαν υποθηκεύοντας τη χώρα. Δεσμευόμαστε ότι θα αντιμετωπίσουμε τις ενδεχόμενες απειλές και τους εκβιασμούς των δανειστών με όλα τα δυνατά όπλα που μπορούμε να επιστρατεύσουμε, ενώ είμαστε ήδη έτοιμοι να αναμετρηθούμε με τη δυσμενέστερη εξέλιξη, σίγουροι ότι ο ελληνικός λαός θα μας στηρίξει.
13. 3. Υψώνουμε ασπίδα προστασίας απέναντι στην ανθρωπιστική κρίση. Δεν θα υπάρχει κανείς πολίτης χωρίς το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για την επιβίωσή του, χωρίς περίθαλψη και κοινωνική προστασία, χωρίς πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά της τροφής και της αξιοπρεπούς κατοικίας.
13. 4. Προχωρούμε σε μια αποτελεσματική και κοινωνικά δίκαιη αντιμετώπιση των ελλειμμάτων, προτάσσοντας την αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου και την περιβαλλοντικά ασφαλή ανάπτυξη, με στόχο τη σταδιακή αύξηση των μισθών και των κοινωνικών δαπανών. Συγκροτούμε πλήρες κτηματολόγιο και περιουσιολόγιο, για την αποκατάσταση της οικονομικής δημοκρατίας. Τα δημόσια έσοδα θα προέλθουν από τη φορολόγηση του πλούτου, των καθαρών κερδών, των υψηλών εισοδημάτων, της μεγάλης ακίνητης και της εκκλησιαστικής περιουσίας, από την ακύρωση των προνομίων της ολιγαρχίας και των πολυεθνικών επιχειρήσεων και από την ανάσχεση της ύφεσης της οικονομίας.
13. 5. Διαμορφώνουμε τις προϋποθέσεις για την παραγωγική και οικολογική ανασυγκρότηση της χώρας. Η παραγωγή, που εξειδικεύεται ανά τομέα και κλάδο και λαμβάνει υπ’ όψιν την περιφερειακή συγκρότηση της χώρας, θα βασιστεί στον δημόσιο τομέα, σε συνεταιριστικά και αυτοδιαχειριστικά σχήματα, σε εταιρίες λαϊκής βάσης, εγχειρήματα κοινωνικής οικονομίας, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με καινοτόμες δράσεις. Οι πόροι θα προκύψουν από ένα δίκαιο ριζοσπαστικό φορολογικό σύστημα, από την πάταξη των τομέων της παραοικονομίας που συσσωρεύουν ανεξέλεγκτο πλούτο σε βάρος της εργασίας, από την περιβαλλοντικά ασφαλή αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου και την αύξηση της παραγωγής.
13. 6. Θέτουμε το τραπεζικό σύστημα υπό την ιδιοκτησία και τον έλεγχο του δημοσίου, με ριζική τροποποίηση του τρόπου λειτουργίας του και των στόχων που σήμερα υπηρετεί, με αναβάθμιση του ρόλου των εργαζομένων και των καταθετών. Ιδρύουμε δημόσιες τράπεζες ειδικού σκοπού με αντικείμενο την αγροτική πίστη, τη μικρή και μεσαία επιχείρηση και τη λαϊκή στέγη.
13. 7. Ακυρώνουμε τις προβλεπόμενες ιδιωτικοποιήσεις και τη λεηλασία του δημόσιου πλούτου, επαναφέρουμε υπό δημόσιο έλεγχο και ταυτόχρονα ανασυγκροτούμε πλήρως τις επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας που έχουν ιδιωτικοποιηθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης, ώστε να διαμορφώσουμε έναν ισχυρό, παραγωγικό, αποτελεσματικό και ανοιχτό σε συνεργασίες, δημόσιο τομέα νέου τύπου.
13. 8. Προωθούμε μια νέα ριζοσπαστική πολιτική στον αγροτικό τομέα, με στόχο τη διατροφική επάρκεια της χώρας. Επιδιώκουμε τη στροφή στην παραγωγή επώνυμων πιστοποιημένων προϊόντων, ενισχύουμε την ολοκληρωμένη διαχείριση και τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία. Στόχος είναι η διασφάλιση της απασχόλησης και ενός σταθερού και ικανοποιητικού εισοδήματος στην οικογενειακή αγροτική εκμετάλλευση και τους μικρομεσαίους αγρότες, ιδιαίτερα τους νέους. Προϋπόθεση για την υλοποίηση της πολιτικής μας είναι ο κριτικός επαναπροσδιορισμός των περιορισμών που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Προχωρούμε στην εκ βάθρων ανασυγκρότηση του συνεργατισμού, των συνεταιρισμών και των επαγγελματικών οργανώσεων, με δημοκρατικές διαδικασίες και συμμετοχή των αγροτών.
13. 9. Αποκαθιστούμε και ενισχύουμε το κοινωνικό κράτος και τον εκδημοκρατισμό των λειτουργιών του: προστασία της εργασίας, των ανέργων, της περίθαλψης, της πρόνοιας, της παιδείας και της κοινωνικής ασφάλισης. Το ασφαλιστικό σύστημα, που αντιμετωπίζει πρόβλημα ύπαρξης, χρειάζεται τεράστια ανασυγκρότηση με άξονες την ενίσχυση της εργασίας, τον έλεγχο της εισφοροδιαφυγής και τη διεύρυνση της ασφαλιστικής βάσης και με αρχές την καθολικότητα, την αλληλεγγύη, τον δημόσιο κοινωνικό χαρακτήρα υπό την εγγύηση του κράτους και την τριμερή χρηματοδότηση. Διασφαλίζουμε πλήρως τη λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων και των δομών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, διατηρούμε και αναπτύσσουμε ένα δημόσιο σύστημα υγείας και δομών πρόνοιας υψηλής ποιότητας, προσιτό σε όλους, στο κέντρο και στην περιφέρεια.
13. 10. Λαμβάνουμε άμεσα μέτρα κατά της ακρίβειας, με έλεγχο των τιμών στις πηγές διαμόρφωσης του κόστους προϊόντων και υπηρεσιών, με παράλληλα μέτρα κατά των μονοπωλιακών και ολιγοπωλιακών καταστάσεων στην αγορά και με καθιέρωση ενός γνήσιου τιμάριθμου που θα αποτυπώνει τις πραγματικές αυξήσεις στα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης. Εφαρμόζουμε ιδιαίτερα αυστηρό έλεγχο στα πετρελαιοειδή.
13. 11. Καταργούμε όλες τις ρυθμίσεις και κρατικές δομές έκτακτης ανάγκης, τα αυταρχικά και κατασταλτικά νομοθετήματα και αναδιοργανώνουμε σε βάθος το πολιτικό σύστημα, εξαλείφοντας κάθε εστία διαφθοράς και διαπλοκής, τηρώντας με συνέπεια τη διάκριση των εξουσιών, τον διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους και αποκαθιστώντας την εύρυθμη και διαφανή λειτουργία όλων των συναφών θεσμών. Αναβαθμίζουμε τη δημοκρατική δομή και λειτουργία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας στο επίπεδο του κεντρικού κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης, θεσπίζοντας την απλή αναλογική και εισάγοντας μορφές άμεσης δημοκρατίας. Η θεμελίωση ενός νέου αυτοδιοικητικού χάρτη, η αναθεώρηση του Συντάγματος σε δημοκρατική κατεύθυνση, με βάση την αρχή της επικουρικότητας και η συναφής πολιτειακή αναθεμελίωση αποτελούν στόχους μας.
13. 12. Επαναφέρουμε και αναβαθμίζουμε το θεσμικό πλαίσιο για τις εργασιακές σχέσεις και το πλαίσιο συλλογικής διαπραγμάτευσης. Οι ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις, η προστασία από τις απολύσεις, η αναβάθμιση των ελεγκτικών μηχανισμών, η κατάργηση της μαύρης, επισφαλούς και ενοικιαζόμενης εργασίας, η ενίσχυση του ρόλου των συνδικάτων και η ελεύθερη και ακώλυτη άσκηση της συνδικαλιστικής δραστηριότητας, αποτελούν πυλώνες της πολιτικής μας και της παραγωγικής διαδικασίας. Η προώθηση της δημοκρατίας στους τόπους εργασίας, η καθιέρωση θεσμών εργατικού και κοινωνικού ελέγχου ανεξάρτητων από το συνδικαλιστικό κίνημα, με εκπροσώπους των εργαζομένων που θα εκλέγονται και θα ανακαλούνται από εκείνους, αποτελούν βασικούς στόχους μας.
13. 13. Αλλάζουμε ριζικά τον τρόπο λειτουργίας του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης καθιερώνοντας τη δημοκρατία, την αποκέντρωση, τη διαφάνεια και την αξιοκρατία ελέγχοντας τη διαπλοκή, τη διαφθορά, τον κομματισμό και τις πελατειακές σχέσεις. Εγκαθιδρύουμε διαδικασία δημοκρατικού προγραμματισμού και κοινωνικού ελέγχου σε όλες της βαθμίδες της κεντρικής διοίκησης και της αυτοδιοίκησης. Επανεξετάζουμε τη διοικητική δομή σε περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο και εξασφαλίζουμε τους αναγκαίους πόρους για την άσκηση του κοινωνικού και αναπτυξιακού ρόλου περιφερειών και δήμων. Καθιερώνουμε ένα νέο πλαίσιο εργασίας με κατοχύρωση της μονιμότητας και με σταθερές εργασιακές σχέσεις.
13. 14. Ο πολιτισμός αποτελεί για τον ΣΥΡΙΖΑ τον πνευματικό και υλικό πλούτο, ένα ιδιαίτερο πλούτο που έρχεται από τα βάθη των αιώνων και φτάνει ως τις μέρες μας. Εκτός από δημόσιο κοινωνικό αγαθό αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα δημιουργίας και ανάπτυξης. Η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας είναι συνυφασμένη με την πολιτιστική μας αναγέννηση. Ο πολιτισμός είναι η γλώσσα, οι τέχνες, η παιδεία, ο αθλητισμός, η πολιτιστική κληρονομιά, οι μνήμες, τα έθιμα, οι παραδόσεις, αλλά εξίσου και οι εργασιακές σχέσεις, οι μορφές κοινωνικής αλληλεγγύης, η επικοινωνία και η πληροφόρηση, οι πάσης φύσεως παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο και γενικά όλο το πλέγμα της κοινωνικής ζωής. Στηρίζουμε την επιστημονική έρευνα, τα γράμματα και τις τέχνες, τη διατήρηση και ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς, όλες τις μορφές πολιτισμού. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα διασφαλίσει την καθολική πρόσβαση στα πολιτισμικά αγαθά σε όλους/ες με ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση της «πολιτισμικής φτώχειας» και τον αποκλεισμό των φτωχών και περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων από την δυνατότητα παραγωγής και απόλαυσης των προϊόντων του πολιτισμού. Στηρίζουμε τον ερασιτεχνικό και μαζικό αθλητισμό, καταπολεμούμε την εμπορευματοποίηση, τον παραγοντισμό, τον πρωταθλητισμό και όλα τα αρνητικά του παρεπόμενα. Συμβάλλουμε στην επανασύνδεση των αθλητικών φορέων με το δημοκρατικό κίνημα της παιδείας, της υγείας, του πολιτισμού και της οικολογίας.
13. 15. Η δημόσια εκπαίδευση αποτελεί αδιαπραγμάτευτο, καθολικό κοινωνικό αγαθό που οφείλει να παρέχεται δωρεάν σε όλους/ες που ζουν στην χώρα, σε όλες τις βαθμίδες της, από την προσχολική μέχρι την μεταπτυχιακή. Η φροντιστηριακή εκπαίδευση αποτελεί παθογένεια η οποία οφείλει να εξαλειφθεί μέσω της αναβάθμισης και ουσιαστικοποίησης της δημόσιας. Το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να πάψει να στηρίζεται στις εξετάσεις και να μετατραπεί σε ένα σύστημα συστηματικής παροχής της γνώσης και κριτικού έλεγχου της, με ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις βαθμίδες του και οργανική διασύνδεση των Πανεπιστημίων με τα Ερευνητικά Κέντρα. Το εκπαιδευτικό σύστημα θα καλλιεργεί την ανεξιθρησκεία, την κριτική γνώση, τη συλλογική δράση και την αλληλεγγύη, θα είναι αντίθετο σε κάθε μιλιταριστικό πνεύμα, σε ρατσιστικές αντιλήψεις και σε φαινόμενα αποκλεισμού και κοινωνικών διακρίσεων. Το εκπαιδευτικό σύστημα θα εξασφαλίζει όρους δημοκρατικής λειτουργίας των σχολικών μονάδων με την ισότιμη συμμετοχή διδασκομένων και διδασκόντων και θα εξασφαλίζει όρους απρόσκοπτης επαγγελματικής λειτουργίας και μονιμότητα στους λειτουργούς του. Το εκπαιδευτικό σύστημα θα ενισχύει το αυτοδιοίκητο και ακαδημαϊκό χαρακτήρα των ΑΕΙ και θα κατοχυρώνει το πανεπιστημιακό άσυλο.
13. 16. Καταπολεμούμε τη ρατσιστική και ομοφοβική βία, όλες τις διακρίσεις λόγω φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, θρησκείας, χρώματος, αναπηρίας, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου, που ενδημούν σε πολλούς τομείς του κοινωνικού βίου και εγγυόμαστε την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που νομιμοποιεί, άμεσα ή έμμεσα, τέτοιες διακρίσεις. Στο πλαίσιο αυτό στηρίζουμε απολύτως το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό σε σχέση με τη σεξουαλικότητα και την επιλογή φύλου, όπως και τη θέσμιση πολιτικού γάμου ομοφύλων με πλήρη και ίσα δικαιώματα, καθώς και την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου.
13. 17. Αντιμετωπίζουμε το μεταναστευτικό ζήτημα με τον σύνθετο χαρακτήρα του ως ανθρωπιστικό, ταξικό και διεθνές ζήτημα. Τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα είναι αποτέλεσμα της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης που ξεριζώνει τους ανθρώπους από τις εστίες τους γιατί τους καθιστά θύματα πολέμων ή τους στερεί τα στοιχειώδη μέσα επιβίωσης. Οι οικονομικοί και πολιτικοί μετανάστες και πρόσφυγες είναι οι σύγχρονοι κολασμένοι της γης. Η κατάσταση που επικρατεί στη Μανωλάδα, και όχι μόνον εκεί, το πιστοποιεί ανάγλυφα. Επιδιώκουμε την αλλαγή της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής με κύρια κριτήρια την ευρωπαϊκή συν-ευθύνη και την αποτροπή φαινομένων υποαμειβόμενης μεταναστευτικής εργασίας. Απαιτείται η κατάργηση της συμφωνίας «Δουβλίνο ΙΙ» και του Συμφώνου Μετανάστευσης, για να απεγκλωβιστούν από τη χώρα μας οι πρόσφυγες και μετανάστες που δεν επιθυμούν να παραμείνουν, ο εξανθρωπισμός του θεσμικού πλαισίου νομιμοποίησης, παροχής ασύλου και παραχώρησης ταξιδιωτικών εγγράφων, η επανάκτηση των αδειών παραμονής και εργασίας από τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που τις στερήθηκαν λόγω των διαδικασιών απονομιμοποίησης των τελευταίων χρόνων. Απαιτείται μια νέα διαδικασία νομιμοποίησης για τους μετανάστες "χωρίς χαρτιά" και μια νέα διαδικασία πολιτογράφησης για όσους ζουν και εργάζονται επί χρόνια στην Ελλάδα, η ισότιμη και δίκαιη αντιμετώπιση των μεταναστών που εργάζονται και η άμεση παροχή ιθαγένειας σε όσα παιδιά γεννιούνται στην Ελλάδα. Προχωρούμε στη κατάργηση των σημερινών απάνθρωπων κέντρων κράτησης αλλοδαπών και στη δημιουργία ανοιχτών κέντρων διαβίωσης με αξιοπρεπείς όρους.
13. 18. Η κοινωνική ειρήνη και η ασφάλεια προϋποθέτουν δικαιοσύνη και άμβλυνση των ανισοτήτων. Η μαζική φτώχεια και η εξαθλίωση οδηγούν στη βία της επιβίωσης. Το σχέδιό μας για την κοινωνική ανασυγκρότηση θα έχει ως άμεση θετική επίδραση και τον περιορισμό της εγκληματικότητας. Η εξάρθρωση του μεγάλου οργανωμένου εγκλήματος, του εμπορίου ναρκωτικών και όπλων, των κυκλωμάτων προστασίας, του τράφικινγκ, της εργασίας υπό συνθήκες δουλείας, της υπερεκμετάλλευσης της στέγης, αποτελούν αντικείμενο κρατικών υπηρεσιών και δυνάμεων ασφαλείας, ριζικά αναπροσανατολισμένων και δημοκρατικά εκπαιδευμένων.
13. 19. Προβάλλουμε την ανάγκη και διεκδικούμε με όλα τα πρόσφορα μέσα την ανατροπή της σημερινής μορφής ολοκλήρωσης της Ευρώπης, της σημερινής αρχιτεκτονικής του ευρώ και της νεοφιλελεύθερης λογικής που διέπει το κοινό νόμισμα, ώστε να επαναθεμελιωθεί συνολικά η Ευρώπη στην κατεύθυνση της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σοσιαλισμού. Μέσα από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, με τη δράση μας στο ευρωκοινοβούλιο και όλα τα ευρωπαϊκά και διεθνή φόρα συνεργαζόμαστε με άλλες αριστερές δυνάμεις και αναπτύσσουμε θερμές συντροφικές σχέσεις με τις πολιτικές δυνάμεις και τα κοινωνικά κινήματα στις διάφορες χώρες της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν τα θέματα με ανάλογους τρόπους.
13. 20. Αποκαθιστούμε στη θεωρία και την πράξη, τις έννοιες «εθνικό» και «πατριωτικό», συνδέοντάς τες με το γνήσια λαϊκό. Ο εθνικισμός και η πατριδοκαπηλία βρίσκονται σε διαρκή αντιπαράθεση με τον δημοκρατικό-διεθνιστικό πατριωτισμό των λαϊκών τάξεων και της Αριστεράς. Θα προχωρήσουμε, με γνώμονα τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, στην επίλυση των ανοιχτών θεμάτων εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας της χώρας και των κατοίκων της.
13. 21. Προωθούμε την ένταξη στο διεθνές γίγνεσθαι της χώρας μας μέσω μιας ανεξάρτητης, πολυδιάστατης και φιλειρηνικής εξωτερικής πολιτικής, που θα εδράζεται, στην ισότιμη συνεργασία, στην εθνική ανεξαρτησία και στην προστασία της εδαφικής μας ακεραιότητας. Η Ελλάδα είναι χώρα της Ευρώπης και ταυτόχρονα των Βαλκανίων και της Μεσογείου, σε εγγύτατη συνάφεια με τις εστίες μόνιμης έντασης που αποτελούν οι χώρες της Μέσης Ανατολής. Η σύνθετη αυτή πραγματικότητα εγκυμονεί κινδύνους, αλλά παρέχει και ευκαιρίες. Οι δεσμοί φιλίας και καλής γειτονίας με όλες ανεξαιρέτως τις χώρες στη βάση του σεβασμού των συνόρων και των κυριαρχικών δικαιωμάτων και οι εγκάρδιες σχέσεις με τα προοδευτικά κινήματα και τις προοδευτικές κυβερνήσεις παντού στον κόσμο, μπορούν να αποτελέσουν ασπίδα προστασίας απέναντι στην εξαιρετικά επισφαλή παγκόσμια κατάσταση αλλά και φιλειρηνική ενεργό παρέμβαση στις διεθνείς εντάσεις που αναπτύσσονται. Η στήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας για την επίλυση του Κυπριακού, ο σεβασμός των διεθνών συμβάσεων και των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, η απεμπλοκή από το ΝΑΤΟ, η κατάργηση των ξένων στρατιωτικών βάσεων, η αποτροπή της στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ και η εφαρμογή της αρχής «κανείς Έλληνας στρατιώτης σε πολεμικά μέτωπα έξω από τα σύνορα της χώρας» συνιστούν άξονες της εξωτερικής μας πολιτικής. Ο αγώνας για την ειρήνη και τον πυρηνικό αφοπλισμό διατηρεί για εμάς την προτεραιότητά του και συνδέεται στενά με τους αγώνες για τη δημοκρατία.
13. 22. Θεσμοθετούμε κανόνες δημοκρατικής ρύθμισης και κοινωνικού ελέγχου στα ΜΜΕ, ιδιαίτερα στα ηλεκτρονικά που χρησιμοποιούν δημόσιες συχνότητες. Οι άδειες εξετάζονται από μηδενική βάση, θα είναι ορισμένης διάρκειας, με δυνατότητα ανανέωσης αλλά και ανάκλησης από το ΕΣΡ. Αναβαθμίζουμε τα δημόσια ΜΜΕ, διαμορφώνοντας ένα δημοκρατικό περιβάλλον στη δημόσια ζωή και εξασφαλίζοντας την έκφραση της κοινωνίας χωρίς τη σημερινή επικυριαρχία μηχανισμών χειραγώγησης, δίνοντας έμφαση στη δυνατότητά της να αποτελέσει παραγωγό ενημέρωσης και όχι απλό καταναλωτή της άποψης εμπορικών και επιχειρηματικών συμφερόντων.»


ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
14. Καταθέτουμε το προγραμματικό μας πλαίσιο που θα προχωρήσει σε περαιτέρω επεξεργασία και εμβάθυνση, με τη στήριξη των μελών και φίλων του ΣΥΡΙΖΑ και μέσα από ανοιχτή διαβούλευση με τους κοινωνικούς φορείς και την κοινωνία. Το πρόγραμμα αυτό συμβάλλει και προϋποθέτει για να εφαρμοστεί την ενεργό παρέμβαση ενός ήδη υπαρκτού μαζικού και μαχητικού κοινωνικού και πολιτικού ρεύματος δημοκρατικής ανατροπής. Μια Κυβέρνηση της Αριστεράς δεν μπορεί να σταματήσει την καταστροφή και να δώσει φιλολαϊκή λύση στα προβλήματα χωρίς τη λαϊκή συνέργεια και διαθεσιμότητα, χωρίς την απόφαση της κοινωνικής πλειοψηφίας να στηρίξει πολιτικά, κοινωνικά και παραγωγικά αυτή τη ριζική αλλαγή για μια διαφορετική πορεία της χώρας. Γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει σταθερά οι παραπάνω προγραμματικοί του στόχοι να γίνουν κτήμα της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Έτσι, το προηγούμενο διάστημα οργανώσαμε σειρά εκδηλώσεων σε τόπους εργασίας, στο κοινοβούλιο, σε γειτονίες και σε μεγάλες πόλεις όπου παρουσιάστηκαν προς δημόσια διαβούλευση συγκεκριμένες προγραμματικές προτάσεις για συγκεκριμένα ζητήματα. Οι προτάσεις αυτές, παρόλο που δεν εξαντλούν το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, καταδεικνύουν τις κεντρικές επιλογές και τις βασικές προτεραιότητες της πολιτικής του. Αφορούν κεφαλαιώδους σημασίας ζητήματα όπως είναι ο εκδημοκρατισμός του πολιτικού συστήματος και του κράτους, ο σχεδιασμός για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την αντιμετώπιση της ανεργίας, η άμεση ανακούφιση των θυμάτων της ολοένα εντεινόμενης ανθρωπιστικής κρίσης. Το επόμενο διάστημα τέτοιες εκδηλώσεις δημόσιας διαβούλευσης θα πυκνώσουν και θα συστηματοποιηθούν. Διότι αποτελεί κεντρική επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ η συνεχής προσπάθεια να συνδιαμορφώνει τις προτάσεις του με τους πολίτες, να συντονίζει το πρόγραμμα του με τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες. Αντίθετα από τις μνημονιακές κυβερνήσεις, για τον ΣΥΡΙΖΑ η δημοκρατία δεν συνιστά πρόβλημα, αλλά ουσιώδες μέρος της λύσης. Η νέα μεταπολίτευση έχει ήδη αρχίσει. Επιδιώκουμε και φιλοδοξούμε αυτή σύντομα να γίνει υπόθεση της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού.


15. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει στην πρότασή του για συνεργασία με τις δυνάμεις της Αριστεράς, της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας και της ριζοσπαστικής οικολογίας, μια πρόταση που βρίσκεται στον πυρήνα του σχεδίου για την κυβέρνηση της Αριστεράς. Είναι σαφές ότι στις σημερινές έκτακτες συνθήκες δεν μπορούμε να περιμένουμε έως ότου οι ηγεσίες της Αριστεράς κατανοήσουν την ανάγκη της ενότητας και της ενωτικής δράσης. Ταυτόχρονα, όμως, δηλώνουμε πρόθυμοι ανά πάσα στιγμή, σήμερα και αύριο, πριν ή μετά τις εκλογές, να ανοίξουμε ένα διάλογο και να προχωρήσουμε σε βήματα ενότητας για την ανατροπή της καταστροφής και τη στήριξη της κυβέρνησης της Αριστεράς.


ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΠΟΥ ΙΔΡΥΟΥΜΕ 16. Το ενιαίο, μαζικό, δημοκρατικό, πολυτασικό κόμμα της Αριστεράς που ιδρύουμε επιδιώκει να συμπυκνώσει από τη σκοπιά του σοσιαλισμού του 21ου αιώνα τα αιτήματα και τις διεκδικήσεις των δυνάμεων της εργασίας και των καταπιεσμένων κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων, είναι ανοιχτό στην κοινωνία και το διεθνές γίγνεσθαι. Επιδιώκει την κοινή δράση και πολιτική σύμπραξη των δυνάμεων της Αριστεράς, συμμετέχει στα κοινωνικά μέτωπα, στηρίζει τους κοινωνικούς αγώνες και τις λαϊκές πρωτοβουλίες. Το κόμμα που ιδρύουμε εδράζεται ταξικά στο εργατικό και ευρύτερο λαϊκό κίνημα, τις ιδέες και τις θέσεις της ριζοσπαστικής οικολογίας και του φεμινισμού. Συσπειρώνει ιστορικά και σύγχρονα ρεύματα, δυνάμεις της κομμουνιστικής, ριζοσπαστικής, ανανεωτικής, αντικαπιταλιστικής, επαναστατικής και ελευθεριακής Αριστεράς. Επιδιώκει συστηματικά να αποτελεί πρόπλασμα της νέας κοινωνίας που επιδιώκουμε να θεμελιώσουμε.


17. Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να εκφράσει τη νεολαία. Η νεολαία σήμερα βρίσκεται σε ενα κομβικό σημείο με συσσωρευμένες δεξιότητες, γνώσεις, ικανότητες, ευαισθησίες, αλλά και αντιμέτωπη με ένα δυσχερές παρόν αλλά και ένα δυσοίωνο μέλλον. Περα απο τα εμποδια η συνθήκη αυτή δημιουργεί την δυνατότητα συναρθωσης των πολλών διαφορετικών στοιχείων των σύγχρονων νεολαιιστικων ταυτοτήτων σε μια κατεύθυνση συλλογικής οργάνωσης. Ένας ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται και μια ισχυρή και μαζική νεολαία. Το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποφασίζει, ρητά και δεσμευτικά, την ίδρυση της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, αυστηρά μέσα στο 2013. Μάλιστα, στην πρώτη εφ' όλης της ύλης συνεδρίαση της νέας Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, θα πρέπει να εγκριθούν η ημερομηνία καθώς και ο τρόπος διεξαγωγής της ιδρυτικής διαδικασίας. Η πρόταση για τα παραπάνω θα προκύψει μέσω του συντονιστικού των νέων ΣΥΡΙΖΑ.]


ΕΠΙΛΟΓΟΣ
18. Με βάση τα παραπάνω απευθύνουμε πρόσκληση στην εργατική τάξη και τα διευρυνόμενα κοινωνικά στρώματα των εργαζομένων, των ανέργων και των αυτοαπασχολούμενων της πόλης και της υπαίθρου που δοκιμάζονται από την κρίση, σε όσους και όσες ζουν στη χώρα μας ή αποτελούν τον απόδημο ελληνισμό, να ενωθούν με τον ΣΥΡΙΖΑ σε ένα μεγάλο λαϊκό, κοινωνικό και πολιτικό κίνημα ανατροπής, που θα κάνει πραγματικότητα την Κυβέρνηση της Αριστεράς, θα σταματήσει την ανθρωπιστική κρίση και την καταστροφή της χώρας και θα ξεκινήσει το μεγάλο έργο της κοινωνικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης και της ανάκτησης των εργασιακών, ασφαλιστικών κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων. Καλούμε όλους και όλες σε μια μεγάλη ριζική αλλαγή για την αποκατάσταση, διεύρυνση και αποκέντρωση της δημοκρατίας και των θεσμών συμμετοχής, που θα ριζώσει σε όλες τις περιοχές της χώρας, σε όλους τους χώρους που ζει και εργάζεται η κοινωνία. Καλούμε όλους και όλες σε ένα πλατύ αντιφασιστικό κίνημα που θα περιορίσει εκλογικά και θα καταστήσει ανίσχυρο ιδεολογικά και κοινωνικά το νεοναζιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής. Μπορούμε να βαδίσουμε μαζί στο δρόμο της κοινωνικής χειραφέτησης και της πολιτικής ανατροπής.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπροστά σε αυτή την ιστορική τομή δίνει το σύνθημα για μια ποιοτικά αναβαθμισμένη ενεργοποίηση των πιο πλατιών κοινωνικών στρωμάτων ώστε να ανατραπεί η καταστροφική πορεία της χώρας και να αποκατασταθεί η δημοκρατία.
Τα μέλη του 1ου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ αποφασίζουν να αναβαθμίσουν τον αγώνα τους απέναντι στη μνημονιακή πολιτική σε έναν αγώνα για τη δημοκρατική αναγέννηση του λαού και της χώρας.
Δίπλα στον ανένδοτο πολιτικό αγώνα για την ανατροπή της κυβέρνησης και τους κοινωνικούς αγώνες για την απαλλαγή από την τρόικα και την αναχαίτιση της μνημονιακής καταστροφής, ο ΣΥΡΙΖΑ μπαίνει μπροστά στον αγώνα για την αποκατάσταση της δημοκρατίας και της λαϊκής κυριαρχίας.
Όλα τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ σε όλη την Ελλάδα αναλαμβάνουν να διαδώσουν το μήνυμα ενότητας και αναγέννησης του λαού μας. Αναλαμβάνουν να οργανώσουν ένα παλλαϊκό μέτωπο για την αποκατάσταση της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της λαϊκής κυριαρχίας, και την οργάνωση της ζωής των λαϊκών τάξεων με γνώμονα τα δικά τους κριτήρια και ανάγκες.
Η κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα απαιτεί κάτι περισσότερο από ένα προγραμματικό πλαίσιο, ακόμη και από ένα πλήρες πρόγραμμα, ακόμη και αν αυτά είναι διαμορφωμένα με τέτοιους συλλογικούς και δημοκρατικούς όρους. Απαιτεί τη δημιουργία και την έκφραση ενός ευρύτατου και μαχητικού πολιτικού ρεύματος δημοκρατικής ανατροπής.
Μιλάμε για ένα καταλυτικό ρεύμα που θα λειτουργεί σε κλίμα πλατιάς αλληλεγγύης, ανάτασης και έμπνευσης, για ένα ρεύμα που θα συσπειρώνει και θα κινητοποιεί εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.
Μιλάμε για ένα ρεύμα που θα συνενώνει δημιουργικά όλον τον κόσμο που ξεχύθηκε στις πλατείες και στις μεγάλες και μικρές απεργίες, όλον τον κόσμο στις πόλεις, στις κωμοπόλεις και στα χωριά που πλήττεται όλο και περισσότερο βάναυσα από την τρέχουσα πολιτική, όλους τους κοινωνικούς φορείς, όλες τις συλλογικότητες και όλες τις πρωτοβουλίες, ολόκληρο τον κοινωνικό ριζοσπαστισμό που έχει αρχίσει να αναδύεται από κάθε κοινωνικό κύτταρο.
Μόνον ένα τέτοιο ρεύμα μπορεί να οδηγήσει σε μια κυβέρνηση της Αριστεράς και μόνον ένα τέτοιο ρεύμα μπορεί να εγγυηθεί την παραπέρα πορεία αυτής της κυβέρνησης.
Μια κυβέρνηση της Αριστεράς έχει συγκεκριμένο ορίζοντα προσδοκιών: προβαίνει σε μεγάλες ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις, αναλαμβάνει αναπτυξιακές και άλλες πρωτοβουλίες με σαφές ταξικό και οικολογικό πρόσημο, ανοίγει νέα πεδία δυνατοτήτων και λαϊκής παρέμβασης, βοηθά να δημιουργηθούν νέες μορφές λαϊκής έκφρασης και διεκδίκησης, αλλά δεν μπορεί από μόνη της να υλοποιήσει τις μεγάλες αλλαγές που έχει επιτακτικά ανάγκη η χώρα.
Για μια κυβέρνηση της Αριστεράς, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, οσοδήποτε μεγάλη, δεν αρκεί.
Μια κυβέρνηση δεν ταυτίζεται ποτέ με την καθαυτό εξουσία, όπως η τελευταία διαχέεται στον κοινωνικό ιστό και όπως στηρίζεται σε παγιωμένες σχέσεις και νοοτροπίες, στην καλλιέργεια της παθητικότητας και στη δύναμη της αδράνειας.
Για αυτόν τον λόγο, εκείνα που επιδιώκει μια κυβέρνηση της Αριστεράς δεν μπορούν να επιτευχθούν με βάση τη λογική της ανάθεσης. Μόνον το ευρύτατο ρεύμα δημοκρατικής ανατροπής που θα φέρει την Αριστερά στην κυβέρνηση μπορεί να εγγυηθεί την παραπέρα πορεία, όχι απλώς της κυβέρνησης, αλλά της ίδιας της χώρας.
Με αυτά δεδομένα, ο ΣΥΡΙΖΑ επωμίζεται βαριά καθήκοντα γιατί χρεώνεται με το να συμβάλει καθοριστικά στη συγκρότηση αυτού του μεγάλου πολιτικού ρεύματος δημοκρατικής ανατροπής, του ρεύματος που θα οδηγήσει τη χώρα σε μια νέα λαϊκή, δημοκρατική και ριζοσπαστική μεταπολίτευση. Επωμίζεται ειδικότερα το καθήκον να δώσει νέα αποφασιστική ώθηση στη δουλειά του και να δημιουργήσει μια νέα δυναμική που θα υπερβαίνει τη διστακτικότητα ή ακόμη και τη δυσπιστία που παραμένουν πλατιά διαδεδομένες.

_________________

Κυριακή 11 Αυγούστου 2013

ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ ΤΗΣ ΜΟΝΤ ΝΤΙΠΛΟΜΑΤΙΚ: ΠΩΣ ΝΑ ΦΥΓΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ!



ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ «ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟ» ΚΑΙ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ» ΕΥΡΩ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΤΑΘΗ ΚΟΥΒΕΛΑΚΗ

Αυτόν τον Αύγουστο το πρωτοσέλιδο της Μοντ Ντιπλοματίκ, του γαλλικού μηνιαίου έντυπου αναφοράς για την Αριστερά σε διεθνές επίπεδο, που εκδίδεται σε 27 γλώσσες και 84 χώρες με συνολική κυκλοφορία άνω του ενός εκατομυρίου, κυκλοφορεί με το εξής εντυπωσιακό πρωτοσέλιδο: «πως να φύγουμε από το ευρώ».

Συντάκτης του σχετικού κειμένου ο Φρεντερίκ Λορντόν, από τα πιό σημαντικά ονόματα στο χώρο της «ετερόδοξης» οικονομικής σκέψης στη Γαλλία. Ο Λορντόν (γεννηθείς το 1962) ανήκει στην ονομαζόμενη «σχολή του ρύθμισης», όπως και το μεγαλύτερο μέρος των οικονομολόγων που αντιτίθενται στο νεοφιλελευθερισμό (αναφέρουμε ενδεικτικά τα ονόματα των Μισέλ Αλιετά, Ρομπέρ Μπουαγιέ, Ζακ Σαπίρ), μια σχολή που έχει τις ρίζες στη σκέψη του Μαρξ και του Κέϋνς. 
Ο ίδιος ανήκει σε μια ριζοσπαστική εκδοχή αυτού του ρεύματος και έχει έντονες αναφορές στη σκέψη του Σπινόζα και του Φουκώ. Είναι σφοδρός πολέμιος της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και ήδη από τις αρχές αυτής της δεκαετίας έχει επισημάνει ότι το εθνικό επίπεδο καλείται να παίξει έναν στρατηγικά καθοριστικό ρόλο σε οποιαδήποτε εγχείρημα προσπαθεί ουσιαστικά να την αμφισβητήσει.

Ο Λορντόν ανήκει στη γενιά διανοητών στους οποίους άσκησε καταλυτική επιρροή η πολιτική στάση του κοινωνιολόγου Πιέρ Μπουρντιέ στη δεκαετία του 1990, και ειδικότερα από το 1995 έως τον πρόωρο θάνατό του (2002), όταν πήρε ενεργό μέρος στο πλευρό των εργατικών και κοινωνικών κινητοποιήσεων που σφράγισαν εκείνη την περίοδο στη Γαλλία. Τα πρώτα βιβλία πολιτικο-θεωρητικής παρέμβασης του Λορντόν, που αφορούν την κριτική των μορφών του σύγχρονου καπιταλισμού και της ιδεολογίας του (ρόλος των pension funds, του χρηματοπιστωτικού κεφάλαιου, της απόπειρας «ηθικοποίησης» της χρηματοπιστωτικής οικονομίας) εκδόθηκαν στη σειρά Liber / Raison d’agir, που δημιούργησε και διήυθυνε αρχικά ο Μπουρντιέ. Ο Λορντόν είναι τακτικός συνεργάτης της Μοντ Ντιπλοματίκ και ιδρυτικό μέλος τωνEconomistes Atterrés (Αηδιασμένων Οικονομολόγων), μία ευρεία συσπείρωση οικονομολόγων που δημοσίευσε ένα ιδρυτικό μανιφέστο τον Σεπτέμβρη του 2010 στο οποίο ασκούσε δριμύτατη κριτική στο νεοφιλελευθερισμό και απαιτούσε μέτρα ρήξης με τις πολιτικές που δημιούργησαν την ηγεμονία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου που θεωρούν υπεύθυνη για τη σημερινή κρίση.
Σ’αυτό το κείμενο, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, ο Λορντόν υποβάλλει την ιδεολογία του ευρωπαϊσμού, και μάλιστα των «αριστερών» εκδοχών του, σε καταιγιστική και αναλυτική κριτική. Θεωρεί σχεδόν βέβαιη την κατάρρευση του σημερινού οικοδομήματος της ΟΝΕ αλλά και της ίδιας της ΕΕ, την οποίο θεωρεί δομικά νεοφιλελεύθερη, αντιδημοκρατικ’η και ανεπίδεκτη οποιασδήποτε προοδευτικής μεταρρύθμισης. Ανιχνεύει επίσης το δρόμο ενός εναλλακτικού ευρωπαϊκού σχεδίου, το οποίο θεωρεί ότι μπορεί να αναδυθεί μόνο από τα ερείπια του σημερινού οικοδομήματος.
Σύμφωνα με τον Λορντόν ένα τέτοιο σχέδιο πρέπει να βασίζεται σε ένα «κοινό» (αλλά όχι «ενιαίο») νόμισμα στους αντίποδες του σημερινού ευρώ, που θα αποκαθιστά την νομισματική κυριαρχία σε εθνικό επίπεδο αλλά θα συμπεριλαμβάνει και ένα σύστημα πολιτικά ρυθμιζόμενων ισοτιμιών σε υπερεθνικό/ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτή η ιδέα προσεγγίζει τη συντεταγμένη επιστροφή στα εθνικά νομίσματα που πρότεινε τον περασμένο Απρίλη ο Γερμανός ηγέτης της Αριστεράς Οσκαρ Λαφοντέν, που επίσης βασιζόταν στην δυνατότητα ενός πολιτικά ρυθμισμένου ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος ικανού να αποτρέψει τις απόπειρες συναλλαγματικές κερδοσκοπίας των αγορών.
Αν και οι πολιτικές προϋποθέσεις αυτών των προτάσεων παραμένουν ασαφείς, ίσως και συγκεχυμένες, τόσο στην περίπτωση του Λορντόν όσο και του Λαφοντέν, η εμφάνισή τους είναι απολύτως ενδεικτική της συζήτησης που έχει ανοίξει για τα καλά στους κόλπους τους ευρωπαϊκής Αριστεράς. Μιας Αριστεράς που συνειδητοποιεί όλο και περισσότερο την χρεοκοπία του σημερινού ευρωπαϊκού σχεδίου, και ειδικότερα της ΟΝΕ, και αναζητεί αγωνιωδώς εφαρμόσιμες και ταυτόχρονα ριζοσπαστικές εναλλακτικές λύσεις.
Στη συνέχεια η iskra παραθέτει ολόκληρο το άρθρο του Φρεντερίκ Λορντόν, όπως δημοσιεύτηκε στην Μοντ Ντιπλοματίκ


ΝΑ ΦΥΓΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ ΑΛΛΑ ΠΩΣ;

Του ΦΡΕΝΤΕΡΙΚ ΛΟΡΝΤΟΝ

Πολλοί, εδικά στην Αριστερά, συνεχίζουν να πιστεύουν ότι το ευρώ θα αλλάξει. Ότι από το σημερινό ευρώ της λιτότητας θα μεταβούμε επιτέλους σε ένα επιτέλους ανακαινισμένο ευρώ, ένα ευρώ προοδευτικό και κοινωνικό. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Θα αρκούσε να αναφέρουμε ως πρώτο λόγο την απουσία οποιουδήποτε πολιτικού μοχλού στο κλειδωμένο θεσμικό οικοδόμημα της παρούσας ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης. Αυτή η αδυναμία προκύπτει όμως από ένα πολύ ισχυρότερο επιχείρημα που διατυπώνεται από τον ακόλουθο συλλογισμό.
Πρώτη προκείμενη πρόταση: το σημερινό ευρώ βασίζεται σε ένα οικοδόμημα που έχει ως συνέπεια, και μάλιστα ως στόχο, την πλήρη ικανοποίηση των απαιτήσεων των κεφαλικών αγορών και την οργάνωση της κυριαρχίας τους επί των ευρωπαϊκών οικονομικών πολιτικών.
Δεύτερη προκείμενη πρόταση: κάθε σχέδιο ουσιαστικού μετασχηματισμού του ευρώ ισοδυναμεί αυτόματα με σχέδιο εξάρθρωσης της ισχύος των χρηματιστηριακών αγορών και αποβολής των διεθνών επενδυτών από το επίπεδο όπου διαμορφώνονται οι κρατικές πολιτικές.

Τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι τα εξής:
1. Οι αγορές δεν θα επιτρέψουν ποτέ την απρόσκοπτη διαμόρφωση κάτω από τα μάτια τους ενός σχεδίου ξεκάθαρος στόχος του οποίου θα ήταν η αφαίρεση της πειθαρχικής ισχύος που διαθέτουν σήμερα.
2. Μόλις ένα τέτοιο σχέδιο αρχίσει να αποκτά κάποια πολιτική υπόσταση και πιθανότητα εφαρμογής θα προσκρούσει σε ένα κερδοσκοπικό ξέσπασμα και σε μια οξύτατη κρίση στις αγορές που θα εκμηδενίσουν τους χρόνους που απαιτούνται για την διαμόρφωση ενός εναλλακτικού νομισματικού οικοδομήματος. Αυτή η κρίση μοναδική διέξοδο έχει την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα.

Η Αριστερά που συνεχίζει να πιστεύει στο καλό ευρώ δεν έχει λοιπόν άλλη επιλογή από την παρατεταμένη ανημπόρια ή από την έλευση αυτού ακριβώς που θέλει να αποφύγει (την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα) μόλις το σχέδιο της θα αρχίσει να αποκτά σοβαρό ειδικό βάρος. Θα πρέπει όμως να συνεννοηθούμε εδώ για το τι σημαίνει «Αριστερά»: σίγουρα όχι το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που δεν διατηρεί με την Αριστερά παρά μόνο σχέσεις λεκτικής αδράνειας ούτε την αδιαφοροποίητη μάζα του ευρωπαϊσμού που, σιωπηρή ή σαγηνευμένη εδώ και δύο δεκαετίες, μόλις ανακαλύπτει τα τρωτά του υλοποιημένου αντικείμενου του πόθου της και συνειδητοποιεί έντρομη ότι αυτό ενδέχεται να διαλυθεί στα εξόν συνετέθη.

Αλλά μια τόσο μακρόχρονη περίοδος διανοητικής επανάπαυσης δεν αναπληρώνεται στιγμιαία. Γι αυτό και με τη γλύκα ενός εγερτήριου εν τω μέσω της νυκτός άνοιξε ο διαγωνισμός των λύσεων ύστατης καταφυγής, σε ένα κλίμα ελαφρού πανικού και πλήρους έλλειψης προετοιμασίας. Στην πραγματικότητα οι φτωχές ιδέες στις οποίες ο ευρωπαϊσμός έχει εναποθέσει τις τελευταίες του ελπίδες δεν είναι παρά λέξεις κενές περιεχομένου: «ευρωομόλογα», «οικονομική διακυβέρνηση», ή, πολύ περισσότερο, το«δημοκρατικό άλμα» που πρεσβεύουν η Άγγελλα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ – ήδη ακούγεται η Ωδή της Χαράς. Πρόκειται για επίπλαστες λύσεις που προβάλλει μια επίφαση σκέψης βιτρίνας η οποία αρνούμενη να αμφισβητήσει οτιδήποτε αδυνατεί να καταλάβει το παραμικρό. Ίσως εξάλλου να πρόκειται περισσότερο για αποδοχή παρά για κατανόηση. Αποδοχής των ειδικών χαρακτηριστικών του ευρωπαϊκού οικοδομήματος ως γιγαντιαίας επιχείρησης πολιτικής απόσπασης.

Απόσπασης τίνος πράγματος όμως; Τίποτε λιγότερο από την λαϊκή κυριαρχία. Η «δεξιά της αριστεράς», όλως τυχαίως κατά κόρον ευρωπαϊστική, χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων από το εξής: τα αυτιά της ματώνουν μόλις ακούει τη λέξη μόλις ακούει τη λέξη «κυριαρχία», την οποία υποτιμητικά μετατρέπει σε έναν «ισμό» τον «κυριαρχισμό». Όλως περιέργως, δεν περνάει ούτε στιγμή από το μυαλό αυτής της «αριστεράς» ότι η «κυριαρχία» νοούμενη ως λαϊκή κυριαρχία δεν είναι παρά το άλλο όνομα της ίδιας της δημοκρατίας. Να σημαίνει άραγε αυτό ότι όταν μιλούν για «δημοκρατία» αυτοί οι «αριστεροί» έχουν κατά νου κάτι εντελώς διαφορετικό;

Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ακούσια ομολογία μέσω της οποίας η άρνηση της κυριαρχίας οδηγεί στην άρνηση της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Η «εθνική αναδίπλωση» γίνεται τότε ο όρος-σκιάχτρο που στοχεύει στην απόκρυψη αυτής της απουσίας δημοκρατίας. Γίνεται πολύς θόρυβος για το 25% στο οποίο έχει φθάσει το ακροδεξιό γαλλικό Εθνικό Μέτωπο στις δημοσκοπήσεις χωρίς όμως να τίθεται το ερώτημα αν αυτό το πράγματι τρομακτικό ποσοστό έχει κάποια σχέση, και μάλιστα πολύ στενή, με την διάλυση της κυριαρχίας. Οχι με την έννοια μιας μυστικιστικής έξαρσης του έθνους αλλά με την έννοια της δυνατότητας των λαών να αποφασίζουν με κυρίαρχο τρόπο για τη μοίρα τους.

Τι απομένει αλήθεια από μια τέτοια δυνατότητα σε ένα οικοδόμημα που έχει συνειδητά επιλέξει την καταστατική εξουδετέρωση των οικονομικών πολιτικών (νομισματικών και δημοσιονομικών) μέσω της υπαγωγής τους σε αυτόματους κανόνες που καθορίζονται από τις καταστατικές ευρωπαϊκές συνθήκες; Οι υπερασπιστές του σχεδίου ευρωσυντάγματος του 2005 έκαναν ότι δεν καταλάβαιναν ότι το βασικό επιχείρημα όσων αντιπάλων τους αφορούσε το τρίτο μέρος, που αποτελούσε μεν επανάληψη του κεκτημένου των συνθηκών του Μάαστριχτ (1992), του Αμστερνταμ (1997) και της Νίκαιας (2001) αλλά που επιβεβαίωνε μέσω όλων αυτών των επαναλήψεων το εγγενές σκάνδαλο που αποτελεί η απόσπαση των κρατικών πολιτικών από το βασικό κριτήριο της δημοκρατίας: το αίτημα της διαρκούς δυνατότητας επανεξέτασης και αντιστροφής της απόφασης.

Γιατί δεν υπάρχει βεβαίως τίποτε προς επανεξέταση, ούτε καν προς συζήτηση, όταν έχει εδραιωθεί η επιλογή του καθορισμού των πάντων από ακατάλυτες συνθήκες. Νομισματική πολιτική, χειρισμός των δημοσιονομικών εργαλείων, ύψος του δημόσιου χρέους, τρόποι αναχρηματοδότησης των ελλειμμάτων, όλοι αυτοί οι μοχλοί είναι χαραγμένοι στο μάρμαρο των ευρωπαϊκών συνθηκών. Πως θα μπορούσε να συζητηθεί ο στόχος του επιθυμητού ποσοστού πληθωρισμού όταν αυτός έχει εκχωρηθεί σε μια ανεξάρτητη και ξεκομμένη από τα πάντα κεντρική τράπεζα; Πως μπορούμε να αποφασίσουμε για την δημοσιονομική πολιτική όταν ο δομικός ισοσκελισμός των προϋπολογισμών είναι προκαθορισμένος (ο «χρυσούς κανόνας») και όταν το τρέχον ισοζύγιό τους υπάγεται επίσης σε ένα προκαθορισμένο πλαφόν; Πως να αποφασιστεί μια άρνηση αποπληρωμής δημόσιου χρέους όταν τα κράτη δεν μπορούν να χρηματοδοτούνται παρά μόνο στις κεφαλαιακές αγορές;

Ελλείψει οποιασδήποτε απάντησης σε αυτά τα ερωτήματα, ή μάλλον λόγω της υπόρρητης κατάφασης σε αυτήν την καταστατικά θεμελιωμένη πραγματικότητα, οι πενιχρές ευρεσιτεχνίες των διαγωνισμών ευρωπαϊσμού είναι καταδικασμένες να παραβλέπουν το κεντρικό πρόβλημα.

Αναρωτιέται λοιπόν κανείς ποιό θα μπορούσε υπό αυτές τις συνθήκες να είναι το νόημα της «οικονομικής διακυβέρνησης» της ευρωζώνης όταν δεν υπάρχει πλέον τίποτε για το οποίο δύναται να αποφασίσει μια τέτοια διακυβέρνηση. Όταν όλα δηλαδή τα ζητήματα έχουν αποσπασθεί από το πεδίο της απόφασηςκαι εγκλωβιστεί εντός των συνθηκών. Όσο για τα ευρωομόλογα, υπό την επίφαση ενός μεγάλου άλματος σε ότι αφορά την χρηματοπιστωτική τους επιτήδευση, δεν έχουν καμιά από τις ιδιότητες που τους αποδίδουν οι εμπνευστές τους. Η Γερμανία, που ωφελείται από τα χαμηλότερα επιτόκια όταν δανείζεται στις αγορές, έχει πλήρη συνείδηση του κόστους που θα επωμιστεί αν συνυπογράψει το παραμικρό με τους μπατίρηδες του Νότου. Ακόμη και αν, στο όνομα της αναγκαίας προώθησης του «ευρωπαϊκού ιδεώδους», δεχόταν να το πληρώσει σίγουρα θα απαιτούσε ως αντάλλαγμα για τη δέσμευσή της υπέρ της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης την επιπλέον δρακόντεια επιτήρηση και ανάμιξη στις εθνικές οικονομικές πολιτικές, ακριβώς όπως έπραξε μέσω των ευρωπαϊκών συνθηκών όταν αποφασίστηκε η ένταξη σε μια ενιαία νομισματική ζώνη.

ΦΟΡΩΝΤΑΣ ΠΑΡΩΠΙΔΕΣ ΜΕ ΠΑΘΟΣ

Για να το πούμε διαφορετικά, αντί να επανορθώσουν κατ’ελάχιστον έστω τις πολιτικές παθογένειες του σημερινού οικοδομήματος, τα ευρωομόλογα θα τις όξυναν αντίθετα σε πρωτοφανή βαθμό. Ποιός μπορεί να φανταστεί προς στιγμήν έστω ότι η Γερμανία θα δεχθεί να ενταχθεί στον μηχανισμό αλληλεγγύης ενός αμοιβαιοποιημένου χρέους, που θα την ανάγκαζε να πληρώνει αυτόματα κάθε φορά που θα χρεοκοπούσε κάποια χώρα μέλος, χωρίς να απαιτήσει, μέσω μιας ενισχυμένης Κομισιόν, ένα δικαίωμα διαρκούς και δρακόντειας εποπτείας του κάθε «εταίρου», συνοδευόμενου από καθεστώς κηδεμονίας σε περίπτωση μη-συμμόρφωσης; Η σκλήρυνση των δεσμεύσεων που επιβάλλει ο αυτόματος πιλότος των συνθηκών και οι μορφές γενικευμένης «τροϊκανοποίησης» (κράτη υπό κηδεμονία της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ) είναι το μόνο δυνατό αναμενόμενο αποτέλεσμα των ευρωομολόγων. Με άλλα λόγια μια επιδείνωση της πολιτικής κρίσης στην οποία βυθίζεται ήδη η Ευρώπη...

Όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, η Γερμανία είναι αυτή που βρίσκεται στη ρίζα της γενικευμένης άρνησης της κυριαρχίας, την οποία θεωρεί ως τη μόνη αποδεκτή λύση όταν πρόκειται να μοιραστεί έναν οικονομικό και κυρίως ένα νομισματικό χώρο με άλλους. Για τους οποίους θεωρεί ότι οποιαδήποτε άσκηση κυριαρχίας εκ μέρους τους μόνο επιβλαβής μπορεί να είναι. Κατά συνέπεια επιβάλλεται γενικευμένη εξουδετέρωση. Ενεργή μένει μόνο... η γερμανική κυριαρχία, που μεταφέρεται αυτούσια στους οικονομικούς και νομισματικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Οι κραυγές τρόμου που ακούγονται κάθε φορά που ασκείται κριτική στην Γερμανία έχουν καταντήσει τόσο στερεότυπες που μας μαθαίνουν εν τέλει περισσότερα για αυτούς που τις βγάζουν παρά για το αντικείμενο στο οποίο αναφέρονται. Όπως με τις αντεστραμμένες μορφές ρατσισμού, που νομίζουν ότι μπορούν να καλυφθούν οι ίδιες επιδεικνύοντας τις φιλίες τους με μια υπερβολή που τις καθιστά αναξιόπιστες, έτσι και το γερμανικό ζήτημα ενδέχεται να ταλανίζει περισσότερο αυτούς που διακηρύσσουν αυθόρμητα τον φιλογερμανισμό τους.

Η αντικειμενική ανάλυση των σύνθετων δομικών καταστάσεων, της ιστορικής κληρονομιάς και των σχέσεων ανάμεσα σε χώρες που καλούνται να ενταχθούν σε μια κάπως προχωρημένη μορφή ολοκλήρωσης μπορεί να αναπτυχθεί μόνο τηρώντας ίσες αποστάσεις τόσο από τον φιλο- όσο και από τον αντι-γερμανισμό, που δεν αφήνουν το παραμικρό περιθώριο για την κατανόηση του προβλήματος. Στην προκείμενη περίπτωση, μόνο κάποιος που φοράει με πάθος παρωπίδες μπορεί να μη βλέπει ότι η Γερμανία έχει δημιουργήσει μια δοξασία γύρω από το νόμισμα, το οποίο έχει αναχθεί σε ζήτημα τέτοιας ύψιστης σημασίας που οποιαδήποτε παραχώρηση το αφορά είναι απλά αδιανόητη. Η Γερμανία δέχθηκε μεν να μπει στο κοινό νόμισμα αλλά μόνο υπό τον απαράβατο όρο να μπορεί να του επιβάλλει την δική της αρχιτεκτονική που δεν είναι άλλη από αυτήν του γερμανικού μάρκου.

Το ότι η Γερμανία εμφορείται από μια λανθασμένη πεποίθηση – ότι ο υπερπληθωρισμός του 1923 ευθύνεται για την άνοδο του ναζισμού και όχι η μεγάλη ύφεση του 1931 – δεν έχει καμία σημασία. Το πιστεύει και δρα αναλόγως. Κανείς δεν μπορεί να της προσάψει ότι έχει την ιστορία που έχει ή ότι έχει ενστερνιστεί τις αφηγήσεις που αυτή διαμόρφωσε. Κανείς δεν μπορεί να τις προσάψει ότι έχει μια ιδιαίτερη αντίληψη περί νομισματικής τάξης και ότι αρνείται να μπει σε κάποια ζώνη που αφίσταται από αυτήν. Αλλά σίγουρα μπορεί κάποιος να προσάψει στο Βερολίνο ότι επιβάλλει τις έμμονες ιδέες του σε όλους τους άλλους! Και όσο είναι νόμιμο για τη Γερμανία να συνεχίσει να πορεύεται στο δρόμο των νομισματικών εμμονών της άλλο τόσο είναι για τους υπόλοιπους να μη θέλουν να την ακολουθήσουν. Ιδιαίτερα όταν αυτές οι νομισματικές αντιλήψεις δεν συνάδουν με τις οικονομικές και κοινωνικές δομών αυτών των χωρών και όταν, επί του προκειμένου, οδηγούν ορισμένες εξ΄αυτών στον όλεθρο.

Ορισμένα κράτη-μέλη έχουν πράγματι ανάγκη να υποτιμήσουν το νόμισμά τους, άλλα έχουν ανάγκη απόμεγαλύτερα ελλείμματα, άλλα να αρνηθούν να αποπληρώσουν μέρος του χρέους τους, άλλα χρειάζονται πληθωρισμό. Και κυρίως όλοι έχουν ανάγκη αυτά τα θέματα να αποτελέσουν αντικείμενο δημοκρατικής απόφασης! Αλλά οι γερμανικές αντιλήψεις, παγιοποιημένες μέσω των ευρωπαϊκών συνθηκών, απαγορεύουν κάτι τέτοιο.

Κατ’ ευφημισμόν θα λέγαμε ότι δεν συντρέχει λόγος να εναποθέσουμε τις ελπίδες μας στο «δημοκρατικό άλμα» που προτείνουν ο Ολάντ και η Μέρκελ. Η επανεκκίνηση ενός σχεδίου ομοσπονδιακής Ευρώπης παραμένει ούτως ή άλλως εξαιρετικά ασαφής όσο δεν έχει ξεκαθαριστεί το περιεχόμενό του και οι όροι της πραγματοποίησής του. Θα χρειαστεί πρώτα να μας εξηγήσουν οι οπαδοί της ομοσπονδιακής λύσης πως θα μπορούσε να συντελεστεί το θαύμα χάριν του οποίου η Γερμανία θα αποδεχόταν την επαναφορά στο πεδίο της δημοκρατικής απόφασης όλων των ζητημάτων που με μεθοδικότητα έχει αποκλείσει. Θα πρέπει επίσης να εξηγήσουν αν μια ομοσπονδοποίηση που θα απαγορεύει καταστατικά την συζήτηση τέτοιων θεμάτων θα συνεχίσει γι αυτούς να θεωρείται «δημοκρατικό άλμα».

Προς χάριν αυτού του διανοητικού πειράματος, ας δεχθούμε όμως ότι παίρνει σάρκα και οστά η ιδέα μιας ομοσπονδιακής δημοκρατικής Ευρώπης, με νομοθετική εξουσία αντάξια αυτού του ονόματος, με άνω και κάτω Βουλή φυσικά και πλήρεις αρμοδιότητες, εκλεγμένης μέσω καθολικής ψηφοφορίας όπως εξ’άλλου και η εκτελεστική εξουσία (αν και η μορφή που δύναται αυτή να αποκτήσει παραμένει ακαθόριστη). Το ερώτημα που τίθεται τότε σε όσους ονειρεύνονται να «αλλάξουν την Ευρώπη για να υπερβούν την κρίση» είναι το εξής: φαντάζονται ότι η Γερμανία θα υπακούσει στην αρχή της πλειοψηφίας σε περίπτωση που η κυρίαρχη Ευρωβουλή αποφασίσει να θέσει υπό τον έλεγχό της την ΕΚΤ, να χρηματοδοτεί σε ρευστότητα τα κράτη ή να καταργήσει το όριο που επιβάλλεται στα ελλείμματα των εθνικών προϋπολογισμών; Και για να δώσουμε γενική ισχύ στο επιχείρημα, ας προσθέσουμε ότι η απάντηση, αρνητική εννοείται, θα ήταν η ίδια (αν μη τι άλλο το ευχόμαστε!) αν η ίδια αρχή της πλειοψηφίας επέβαλλε στη Γαλλία την ιδιωτικοποίηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Αλήθεια ποιός ξέρει τι θα είχαμε ακούσει αν η Γαλλία είχε επιβάλλει στην υπόλοιπη Ευρώπη την δική της αντίληψη περί κοινωνικής ασφάλισης, όπως έκανε η Γερμανία με το νόμισμα, και μάλιστα αν το είχε επιβάλλει με τελεσιγραφικό τρόπο...

Θα πρέπει λοιπόν οι υποστηρικτές της ομοσπονδοποίησης να συνειδητοποιήσουν ότι οι τυπικοί ορισμοί της δημοκρατίας είναι ανεπαρκείς και ότι δεν νοείται ζωντανή δημοκρατία χωρίς το υπόβαθρο των συλλογικών δεσμών που είναι απαραίτητοι για να δεχθούν οι μειοψηφίες να υπακούσουν στις πλειοψηφίες. Γιατί εν τέλει αυτό είναι η δημοκρατία: η από κοινού απόφαση και η αρχή της πλειοψηφίας. Αλλά αυτό είναι που είναι ανίκανοι να δουν οι ανώτατοι αξιωματούχοι και οικονομολόγοι, που στερούνται κάθε πολιτικής παιδείας και που αποτελούν παρ’ όλα αυτά τον κύριο όγκο των πολιτικών ταγών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Και αυτή η ανεπάρκεια είναι που παράγει τα θεσμικά τερατουργήματα που αρνούνται την αρχή της κυριαρχίας όπως το «δημοκρατικό άλμα». Ένα άλμα που αγνοεί ότι η δημοκρατία προϋποθέτει ένα αίσθημα του συνανήκειν, και ότι η διαμόρφωση ενός τέτοιου αισθήματος σε ένα πολυεθνικό πλαίσιο είναι μια δύσκολη υπόθεση.

Η ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ

Αντίθετα, ας το θυμίσουμε, η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα ανταποκρίνεται σε όλες τις απαιτήσεις που αναφέραμε προηγουμένως και παραμένει τεχνικά εφικτή εάν συνοδεύεται από όλα τα αναγκαία ad hoc μέτρα, ειδικότερα από τον έλεγχο στην κίνηση των κεφαλαίων. Δεν μπορούμε ωστόσο να εγκαταλείψουμε εντελώς την ιδέα ότι κάτι πρέπει να γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όχι ένα ενιαίο νόμισμα, εφόσον αυτό προϋποθέτει μια εντελώς ανέφικτη προς το παρόν αυθεντική πολιτική ένωση. Αλλά ένα κοινό νόμισμα, αυτό χρήζει μελέτης. Πολύ περισσότερο δε που τα επιχειρήματα υπέρ μιας μορφής συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο παραμένουν, αρκεί βέβαια τα μειονεκτήματα να μην είναι περισσότερα από τα προτερήματα.

Ο ισολογισμός μπορεί να γίνει θετικός αν αντί για ένα ενιαίο νόμισμα σκεφτούμε ένα κοινό νόμισμα, δηλαδή ένα ευρώ με εθνικούς αντιπροσώπους: ένα ευρώ-φράγκο, ένα ευρώ-πετσέτα κλπ. Αυτές οι εθνικές εκδοχές ευρώ δεν είναι απ’ευθείας μετατρέψιμες σε ξένα νομίσματα (δηλαδή σε δολλάρια, γιουάν κλπ.), ούτε μεταξύ τους. Ολες οι μετατρεψιμότητες, εσωτερικές και εξωτερικές, γίνονται δια μέσου μιας νέας ΕΚΤ, που είναι ένα είδος συναλλαγματικού γραφείου αλλά που δεν χαράζει σε τίποτε την νομισματική πολιτική. Αυτή είναι υπόθεση των εθνικών κεντρικών τραπεζών και οι κυβερνήσεις θα έχουν κάθε ευχέρεια να αποφασίσουν εάν αυτές θα λειτουργούν υπό τον έλεγχό τους ή όχι.

Η εξωτερική μετατρεψιμόμητα, που αφορά μόνο το ευρώ, θα διεξάγεται κατά τον συνηθισμένο τρόπο στις διεθνείς συναλλαγματικές αγορές, άρα με κυμαινόμενες ισοτιμίες, αλλά μέσω της (νέας) ΕΚΤ, που θα έχει το αποκλειστικό δικαίωμα παρέμβασης εκ μέρους όλων των ευρωπαϊκών φορέων (δημόσιων και ιδιωτικών). Αντίθετα η εσωτερική ισοτιμία, αυτή που αφορά τις τιμές των εθνικών αντιπροσώπων του ευρώ, θα γίνεται μόνο εντός ΕΚΤ, και με σταθερές ισοτιμίες, που θα αποφασίζονται με πολιτικούς όρους.

Μπορούμε κατ’αυτόν τον τρόπο να ξεφορτωθούμε τις εσωτερικές συναλλαγματικές αγορές, που αποτελούσαν εστίες χρόνιων νομισματικών κρίσεων την εποχή του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος και να προστατευθούμε από τις μη-ευρωπαϊκές συναλλαγματικές αγορές χάρη στο νέο ευρώ. Σ’αυτή τη διπλή ιδιότητα έγκειται η δύναμη του κοινού νομίσματος.

Τώρα που η φαντασίωση περί «αυτόματης» σύγλισης των ευρωπαϊκών οικονομιών έχει παρέλθει, ξέρουμε ότι ορισμένες οικονομίες έχουν ανάγκη να υποτιμήσουν το νόμισμά τους, ειδικά σε στις συνθήκες της παρούσας κρίσης! Το σύστημα εσωτερικής μετατρεψιμότητας του κοινού νομίσματος έχει το τεράστιο πλεονέκτημα να επιτρέπει τέτοιου είδους υποτιμήσεις, αλλά με συντεταγμένο τρόπο. Η εμπειρία των δεκαετιών του ‘80 και του ‘90 έδειξε καθαρά ότι συντεταγμένες συναλλαγματικές προσαρμογές είναι αδύνατες σε ένα περιβάλλον ανεξέλεγκτων χρηματιστικών αγορών. Η εσωτερική ρύθμιση μιας ευρωπαϊκής οικονομικής ζώνης απαλλαγμένης από το βαρίδι των συναλλαγματικών αγορών καθιστά τις υποτιμήσεις διαδικασίες εντελώς πολιτικού χαρακτήρα, στις οποίες αποφασιστικό λόγο έχουν οι διακρατικές διαπραγματεύσεις για τις ισοτιμίες.

Και αυτό δεν αφορά μόνο τις υποτιμήσεις. Το όλο σύστημα θα μπορούσε να διαμορφωθεί κατά το πρότυπο του International Clearing Union που είχε προτείνει ο Κέϋνς το 1944 και που, πέραν της δυνατότητας υποτίμησης που παρείχε στις χώρες με σημαντικά εξωτερικά ελλείματα, προέβλεπε επίσης τον εξαναγκασμό σε ανατίμηση των χωρών με μεγάλα πλεονάσματα. Σε ένα τέτοιο σύστημα, που θα επέβαλλε βαθμιαίες ανατιμήσεις σε περίπτωση που μια χώρα υπερβαίνει ένα πλαφόν σε πλεόνασμα (ας πούμε αρχικά 4% και κατόπιν 6% του ΑΕΠ), η Γερμανία θα είχε εξαναγκασθεί εδώ και πολύ καιρό να ανατιμήσει το ευρω-μάρκο της, στηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη ζήτηση εντός της ζώνης ευρώ και συμβάλλοντας στην μείωση των εσωτερικών της ανισορροπιών. Τέτοιοι κανόνες συναλλαγματικής προσαρμογής θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων την προβλέψιμη έλλειψη καλής θέλησης των πλεονασματικών χωρών.

Η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία βγάζει κραυγές περί «αναποτελεσματικότητας» και «πληθωρισμού» μόλις ακούει τη λέξη «υποτίμηση». Σε ότι αφορά την «αναποτελεσματικότητα» δε θα λέγαμε ότι το επιχείρημα διακρίνεται από κάποια συνεκτικότητα. Διότι αυτό το οποίο προτείνει είναι επίσης υποτίμηση, μόνο που αντί για εξωτερική υποτίμηση στις συναλλαγματικές αγορές έχουμε την «εσωτερική υποτίμηση», με τη μείωση των μισθών και την ανεργία που πιέζει καθοδικά τους μισθούς. Με άλλα λόγια «δομική» προσαρμογή αντί για αναπροσαρμογή των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Εαν έφευγαν πρώτοι αυτοί από την ευρωζώνη για να τραβήξουν έναν χωριστό δρόμο, οι Γερμανοί θα διαπίστωναν γρήγορα ότι μια δεκαετία καθήλωσης των μισθών ακυρώνεται από δύο μέρες ανατίμησης του νέου μάρκου στις συναλλαγματικές αγορές...

Οσο για τον πληθωρισμό, που υποτίθεται ότι καθιστά την πρώτη προσαρμογή προτιμότερη από τη δεύτερη, πρόκειται για αστείο σε μια περίοδο όπου η πραγματική απειλή είναι μάλλον ο υφεσιακός αποπληθωρισμός (η γενική πτώση των τιμών), που είναι τουλάχιστον εξίσου επικίνδυνος και που απαιτεί έναν ελεγχόμενο πληθωρισμό, μεταξύ άλλων για να μειώσει το πραγματικό βάρος του χρέους.

Υπάρχει περίπτωση η επιβάρυνση του εξωτερικού χρέους λόγω της υποτίμησης του νομίσματος να υπερβεί την ελάφρυνση του πραγματικού χρέους που επιφέρει ο πληθωρισμός; Μια υποτίμηση κατά 10% έναντι του δολλάριου μεταφράζεται αυτόματα σε επιβάρυνση κατά 10% ενός χρέους σε δολλάρια. Ομως, όπως απέδειξε ο Ζακ Σαπίρ, το 85% του γαλλικού δημόσιου χρέους υπόκειται στο γαλλικό δίκαιο και μετατρέπεται σε μια τέτοια περίπτωση σε ίσο χρέος σε ευρω-φράγκο. Αρα σε τίποτε δεν επηρεάζεται το ύψος του από μια υποτίμηση.

Σε κάθε περίπτωση, το επίδικο ενός κοινού νομίσματος υπερβαίνει κατά πολύ την απλή αποκατάσταση της δυνατότητας υποτίμησης. Ακόμη και αν αυτή αποτελεί, ειδικά σ’αυτήν την περίοδο, μια ζωτική ελευθερία, σίγουρα δεν είναι η απόλυτη λύση. Η έξοδος από το σημερινό ευρώ δεν είναι τόσο θέμα μακροοικονομίας – αν και σίγουρα είναι και αυτό! – όσο θέμα συμμόρφωσης στην κατηγορηματική προσταγή της δημοκρατίας που ακούει στο όνομα «λαϊκή κυριαρχία».

Εφόσον οι όροι μιας τέτοιας λαϊκής κυριαρχίας στο επίπεδο ενός υπερεθνικού αισθήματος του συνανήκειν απέχουν ακόμη πολύ από το να εκπληρωθούν, ο ρεαλισμός προστάζει μετριοπάθεια στην «ευρωπαϊκή φιλοδοξία» χωρίς αυτό να σημαίνει την πλήρη εγκατάλειψή της. Θα μπορούσε για παράδειγμα να συνεχιστεί στα επίπεδα εκτός οικονομίας – αυτό απαντά ειδικότερα στο επιχείρημα περί «εθνικής αναδίπλωσης». Οσο για το οικονομικό επίπεδο, το θέμα είναι με ποιούς πρέπει να συνεχισθεί. Σίγουρα όχι με 18 ή με 27 χώρες – μεγέθη τέτοιας τάξεως μάλλον φαντάζουν ως εγγύηση για το χειρότερο ενδεχόμενο! Καθοριστική σημασία έχουν οι αντικειμενικές σχέσεις συμβατότητας, οι οποίες προϋποθέτουν μια μίνιμουμ ομοιογένεια τρόπων ζωής (στο επίπεδο ενός κοινωνικού μοντέλου, μιας περιβαλλοντικής πολιτικής κλπ) και μια προϋπάρχουσα συμφωνία σε ότι αφορά τις βασικές αρχές της οικονομικής πολιτικής.

Τέτοιου τύπου συγκλίσεις δεν μπορούν, σε μια πρώτη φάση, παρά να αφορούν έναν περιορισμένο αριθμό κρατών. Και δεν είναι λανθασμένη η ιδέα ότι μπορούν να αποτιμηθούν με βάση κριτήρια σύγκλισης, αλλά όχι σαν αυτά της συνθήκης του Μάαστριχτ...

Εαν πρόκειται π.χ. για τη συγκρότηση μιας ενιαίας αγοράς ως μέρους του κοινού νομίσματος που αναλύσαμε προηγουμένως, τότε σ’αυτήν δεν μπορούν να ενταχθούν παρά μόνο οικονομίες με παρόμοια οικονομικά και παραγωγικά μοντέλα και, κατά συνέπεια, κοντινές συντεταγμένες κόστους παραγωγής. Σε μια νέα οικονομική και νομισματική Ευρώπη αυτού του τύπου δεν θα μπορούν να γίνουν δεκτές παρά χώρες με βασικό μισθό όχι χαμηλότερο από το 75% (ή κάποιο όριο αυτής της τάξεως) του μέσου όρου των μισθών των υπόλοιπων χωρών.

Μια τέτοια επανίδρυση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος θα αποτελέσει και ευκαιρία να ξεμπερδέψουμε οριστικά με τα παραληρήματα της νομισματικής ορθοδοξίας, της γενικευμένης «δομικής προσαρμογής» και της παθολογίες του «ανόθευτου ανταγωνισμού» που τόσο καλά ταιριάζει με όλες τις κοινωνικές και περιβαλοντικές δομικές στρεβλώσεις και που στην πραγματικότητα αποσκοπεί στην ακόμη πιο βίαιη επέκτασή τους.

ΝΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑΤΟΣ

Σ’αυτό το σημείο πρέπει να επανέλθουμε στον αρχικό μας συλλογισμό: η ιδέα της μετάβασης από το σημερινό σε ένα αναμορφωμένο και προοδευτικό ευρώ αποτελεί ονειροφαντασία. Εάν είναι όντως προοδευτικό, οι παντοδύναμες σήμερα χρηματοπιστωτικές αγορές δεν θα επιτρέψουν εξ’αντικειμένου την δημιουργία του. Η επιλογή είναι λοιπόν η ακόλουθη: είτε η οριστική βύθιση σε ένα νεοφιλελεύθερο ευρώ οριακά τροποποιημένο με δεύτερης διαλογής ευρήματα τύπου «οικονομική διακυβέρνηση» ή ευρωομόλογα, δηλαδή έμπλαστρα που δεν αλλάζουν στο παραμικρό τη βαθύτερη λογική της «αντιδημοκρατικής απόσπασης». Είτε η μετωπική σύγκρουση με το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Μια σύγκρουση από την οποία το κεφάλαιο θα βγει σίγουρα νικητής αλλά θα χάσει με αυτόν τον τρόπο τα πάντα γιατί η νίκη του θα καταστρέψει το ευρώ και θα δημιουργήσει τους όρους μιας ανοικοδόμησης από την οποία οι αγορές θα έχουν αυτή τη φορά αποκλειστεί!

Είναι πάντως βέβαιο ότι αυτή η αναγκαστική επιστροφή στα εθνικά νομίσματα, που θα εισπραχθεί ως αποτυχία, θα έχει ανασχετικά πολιτικά αποτελέσματα που θα βαραίνουν για μια ολόκληρη περίοδο σε κάθε σχέδιο ευρωπαϊκής ανασύνταξης. Γι αυτό και η προοπτική μιας ανασύνταξης εξαρτάται σε κρίσιμο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο βγαίνουμε από το ευρώ. Το στοίχημα ενός «κοινού νομίσματος» όπως το σκιαγραφήσαμε παραπάνω είναι αναγκαίο για να υπάρξουν διαθέσιμες εφεδρείες για μια ευρωπαϊκή επανεκκίνηση μετά την περίοδο επιστροφής στα εθνικά νομίσματα. Ενα πολιτικό σχέδιο κοινό με τέτοιο ορίζοντα που θα προωθείται από έναν αριθμό ευρωπαϊκών χωρών μπορεί να δώσει στη σύγκρουση με τις χρηματοπιστωτικές αγορές μια διέξοδο που θα υπερβαίνει την άνευ περαιτέτω προοπτικής επιστροφή στα εθνικά νομίσματα. Εφόσον λοιπόν δεν μπορούμε να αποφύγουμε την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα, ο τρόπος με τον οποίο θα επιστρέψουμε σ’αυτά καθορίζει και τη δυνατότητα μιας μελλοντικής υπέρβασής τους.

Σε κάθε περίπτωση, εκτός και αν υπερισχύσει η οριστική νάρκωση εντός του αντικοινωνικού ευρώ, η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα είναι αναπόφευκτη. Αποτελεί την τιμωρία μιας οικοδόμησης ανίκανης να μετεξελιχθεί διότι έχει καταργήσει κάθε περιθώριο κίνησης και ελευθερίας. Τα καταναγκαστικά οικοδομήματα δεν μπορούν παρά να αντιστέκονται στις πιέσεις όσο αυτές παραμένουν εντός κάποιων ορίων. Τους είναι αδύνατο όμως να προσαρμοστούν σ’αυτές.

Ο αντίλογος του ευρωπαϊσμού σε όλα αυτά είναι ότι η αγαπημένη του Ευρώπη κάνει συνεχώς προόδους.Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης, Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθεροποίησης, εξαγορά δημόσιου χρέους από την ΕΚΤ, τραπεζική ενοποίηση: ιδού κατακτήσεις με υψηλό κόστος αλλά πάντως υπαρκτές! Δυστυχώς, όπως ήταν αναμενόμενο, καμμιά δεν θέτει υπό αίρεση την καρδιά του οικοδομήματος, αυτόν τον σκληρό πυρήνα από τον οποίο απορρέουν όλες οι υφεσιακές και αντιδημοκρατικές πτυχές: οικονομικές πολιτικές υπό την ομηρεία των χρηματοπιστωτικών αγορών, ανεξάρτητη ΕΚΤ, αντιπληθωριστική εμμονή, αυτόματη προσαρμογή των ελλειμμάτων  άρνηση της νομισματικής τους χρηματοδότησης.
Αυτές οι «κατακτήσεις» είναι λοιπόν περιφερειακής σημασίας, βουλώματα που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν όσο και όπως μπορούν τις καταστροφικές συνέπειες της αδιάκοπης λειτουργίας μιας ερμητικά σφραγισμένης γρανιτένιας «καρδιάς». Αντιμετώπιζοντας με μπαλώματα τις συνέπειες χωρίς να ανατρέχει στις αιτίες, η Ευρώπη εμμένει στη συνέχιση της πορείας της. Ανεπίδεκτη οποιασδήποτε ουσιαστικής αναθεώρησης, δεν έχει καν συνείδηση ότι η ρήξη είναι η μοναδική προοπτική που έχει μπροστά της.
Μετάφραση Στάθης Κουβελάκης
ΠΕΜΠΤΗ 8 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

_____________________